Dünyada gıda fiyatları neden yükseliyor?

Küresel gıda fiyatları, mayısta Eylül 2011’den beri en yüksek seviyesine ulaştı. İşte gıda fiyatlarının yükselmesinin nedenleri…

Mayıs ayında ortalama 127,1 puan olan FAO Gıda Fiyat Endeksi, bir önceki aya göre 4,8, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 39,7 artış gösterdi. Fiyatların en yüksek artış gösterdiği ürünler şeker, sebze ve tahıllar oldu.

Bitkisel yağ fiyatları, artan palmiye, soya ve kolza tohumu yağı değerlerininin etkisiyle yükseldi. Palm yağı fiyatlarında Güneydoğu Asya ülkelerindeki yavaş üretim artışı ve artan küresel ithalat talebi etkili oldu.

Soya yağı fiyatlarını, biyodizel sektöründen gelen güçlü küresel talep beklentileri artırdı. Kolza yağı fiyatlarını ise devam eden küresel arz yükseltti.

Tahıl fiyatları, mısır fiyatlarının öncülüğünde artış kaydetti. Mısır fiyatları, büyük ölçüde Amerika Birleşik Devletleri’ndeki üretim beklentilerindeki iyileşmeye bağlı olarak mayıs ayının sonunda gerilemeye başladı.

Buğday fiyatlarında, mayıs başındaki artışın ardından, AB ve ABD’deki mahsul koşullarının iyileşmesi ile ay sonunda sert düşüş yaşandı. Buna rağmen fiyatlar mayısta nisan ayına göre ortalama yüzde 6,8 daha yüksek gerçekleşti.

Pirinç fiyatları, mayıs ayında sabit kalırken, lojistik ve nakliye maliyetleri ticaret faaliyetinin ay boyunca düşük kalmasını sağladı.

Süt fiyatlarındaki artışta yağsız ve tam yağlı süt tozlarına yönelik güçlü ithalat talebi etkili oldu

Peynir fiyatları, güçlü talep karşısında Avrupa Birliği’nden gelen arzın azalması nedeniyle yükseldi. Tereyağı fiyatları ise Yeni Zelanda’dan artan ihracat arzı nedeniyle düştü.

Et fiyatları, başta Çin olmak üzere Doğu Asya ülkeleri tarafından daha hızlı ithalat alımlarının desteklenmesiyle yükseldi. Et kesim yavaşlamalarından, üretici bölgelerde kümes hayvanları ve domuz etlerine yönelik artan iç talep gibi çok sayıda faktör et fiyatında etkili oldu.

Şeker fiyatları ise dünyanın en büyük şeker ihracatçısı olan Brezilya’da hava koşullarının mahsul gelişimini etkilemesi ve mahsul veriminin düşmesiyle ilgili endişeler nedeniyle yükseldi.

Mayısta fiyat artışının en fazla olduğu ana harcama grupları
Enflasyon mayıs ayında piyasa beklentilerinin altında artış gösterdi. Yıllık bazda yüzde 28,39 ile ulaştırma, yüzde 21,79 ile ev eşyası ve yüzde 19,30 ile sağlık en yüksek artışın yaşandığı gruplar oldu.
Mayısta fiyat artışının en fazla olduğu ana harcama grupları – Sayfa 1
Tüketici fiyatları, mayıs ayında aylık bazda yüzde 0,89 arttı. Nisanda yüzde 17,14’e yükselen yıllık TÜFE, mayısta yüzde 16,59’a geriledi. Yıllık bazda yüzde 28,39 ile ulaştırma en yüksek artışın yaşandığı alt grup oldu.

İşte artışın en fazla olduğu ana harcama grupları:

Gıda ve alkolsüz içecekler
Bir önceki aya göre yüzde 0,29
Bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 17,04

Alkollü içecekler ve tütün
Bir önceki aya göre yüzde -0,01
Bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 2,90

Giyim ve ayakkabı
Bir önceki aya göre yüzde 1,76
Bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 5,75

Konut
Bir önceki aya göre yüzde 0,76
Bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 14,08

Ev eşyası
Bir önceki aya göre 0,75
Bir önceki yılın aynı ayına göre 21,79

Sağlık
Bir önceki aya göre 0,30
Bir önceki yılın aynı ayına göre 19,30

Ulaştırma
Bir önceki aya göre 2,56
Bir önceki yılın aynı ayına göre 28,39

Haberleşme
Bir önceki aya göre 0,56
Bir önceki yılın aynı ayına göre 8,07

Eğlence ve kültür
Bir önceki aya göre -1,32
Bir önceki yılın aynı ayına göre 10,05

Eğitim
Bir önceki aya göre 0,60
Bir önceki yılın aynı ayına göre 10,57

Lokanta ve oteller
Bir önceki aya göre 0,95
Bir önceki yılın aynı ayına göre 17,73