Amerika’da ballar, yarım asır öncesinin radyoaktif serpintilerini taşıyor!
Yeni bir bilimsel araştırmaya göre Amerika’daki ballarda 1950 – 1960 yıllarında yapılan nükleer testlerin radyoaktif serpintileri bulunuyor.
Araştırmadan elde edilen sonuçlar Nature Communications dergisinde yayınlandı.
ABD’de 1950 – 1960 yılları arasında yüzlerce nükleer silah, atmosferde test edildi. Bu testlerde oluşan izotoplar, çevreye karıştı.
Testlerde ortaya çıkan izotoplardan biri olan sezyum 137, uranyum ve plütonyumun kullanıldığı nükleer fisyon tepkimesinin yan ürünüdür. Bu madde, çeşitli gıda kaynaklarında iz miktarda bulunabilir.
Yapılan bir çalışmada, balların diğer gıdalara göre daha fazla radyoaktif kalıntı içerdiği görüldü. Daha detaylı incelemede ise 122 bal örneğinin 68’inde tespit edilebilir miktarda radyoaktif izotopa rastlandı. ABD, SSCB (Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği) ve diğer ülkelerin Soğuk Savaş döneminde yaptığı nükleer testlerin bir mirası…
Nükleer testlerin büyük bir bölümü Pasifik Okyanusu’ndaki Marshall Adaları’nda ve Rusya’nın kuzeyinde bir Arktik takımada olan Novaya Zemlya’da, New Mexico ve Nevada’da yapıldı.
Araştırmacılara göre sayısı 500’ü aşan bu testler, yüksek miktarda iyonize radyasyonun atmosfere karışmasına neden oldu.
Ballarda neden daha fazla radyasyon var?
Nükleer testlerin neden olduğu kirlilik dünyanın her yerini etkilese de, balda fazla kalıntı olmasının bir sebebi var. En yüksek sezyum 137 içeren bal örnekleri, düşük potasyum seviyesine sahip toprakların olduğu yerlerden gelmiş.
Bitkiler metabolik gereksinimlerinde kullanmak için topraktan potasyumu alıyor. Potasyum ve sezyum, atomik açıdan birbirine benziyor. Potasyum açısından fakir topraklardaki bitkiler ise, potasyum yerine fazla miktarda sezyumu topraktan alabiliyor. Sezyum radyoaktif olsa da bu süreç devam ediyor.
Sonuç olarak, izotop bitki nektarına, oradan arılara geçiyor. Arılar çok miktarda nektar topladığı için sezyum yoğunluğu artıyor ve bala geçiyor. Son olarak da sofralarımıza kadar ulaşıyor.
