Kahve Toksikolojisi ve Kahvenin Karaciğer Sağlığına Etkileri Hakkında Son Gelişmeler
Doç. Dr. Özlem Tokuşoğlu –
Celal Bayar Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi / Dokuz Eylül Teknoloji Geliştirme Bölgesi
DEPARK Teknopark SPİL INNOVA Ltd.Şti. Müdürü /
proftokusogluozlem@gmail.com
Kahve matriksinde durum ne?
Toksik normda olan HMF (Hidroksimetil furfural) ve olası küf kaynaklı mikotoksin ajanlar olan Okratoksin A, Fumonisin B2, Sterigmatosistin, Beauverisin ve Eniatin-A ajanları olmaksızın, gıda güvenliğine uygun bir kahvenin (Coffee Arabica) karaciğer üzerinde faydalı etkilere sahip olduğu ve antioksidan özelliklerinden dolayı karaciğer rahatsızlıklarının ilerlemesini azaltabileceği öngörülmekte… Kafein, klorogenik, kafeik asid, kafeoilkuinik, 5-kafeoilkuinik, feruloil kuinik asidler, trigonellin, kahweol, kafestol, laktonlar ve diterpenler etken biyoaktif sağlıklı kimyasal kahve bileşenleri…
Kahve tüketiminde karaciğere etkiler ne bağlamda?
Kahve içenler, kahve içmeyenlere göre önemli ölçüde daha düşük CCL4 / MIP-1b, FGF-2, CX3CL1 / fraktalkin, IFN-g ve sTNFRII seviyelerine sahipler. Hepatoselüler hasar ve inflamasyonun biyobelirteçleri (IL-6 vb.) daha düşük…
Gıda güvenliğine uygun kahve tüketimi ile daha düşük bir ileri siroz ve fibroz insidansı olduğu bulgulanmıştır ve daha düşük hepatoseluler karsinoma (karaciğer kanseri oluşumu) tespitlenmistir. Dolaşımdaki steroid hormonlarındaki değişiklikler nedeniyle kafeine tepkilerinde erkekler ve kadınlar arasında da farklılıklar olmaktadır.
Ne kadar kahve tüketimi? Tüketim düzeyi nelere bağlı?
Dengeli bir metabolizmada, günde iki kupa gıda güvenliğine uygun filtre kahve veya instant kahve tüketimi (118-150 ml)… Bu bağlamda da yaklaşık 2-3 kahve fincanı gıda güvenliğine uygun Türk kahvesine (zira 70 ml – bir kahve fincanı içeriği) tekabül etmekte… Pişirme metodolojisi ve kahve dem düzeyi kahvenin kimyasal bileşimini etkilemekte… Filtre kahve, ekspresso instant kahve, Türk kahvesi formatlarına göre de değişim söz konusu… Bünyede kafeinin aksiyon modu ve farmakokinetiği değişim gösterebilmekte… Metabolizmaya, dengeli beslenme normlarına ve kafein absorbsiyonu etkilerine göre biyoyararlanım değişiyor. Toplamsal açıdan değerlendirildiğinde optimum 2 kahve Türk kahve fincanı uygun… İleri klinik araştırmalarla her bünye tipine uygun (ilaç kullananlar/rahatsızlık tipleri belirli olanlar için) tüketim dozlarını da belirleyebilmekteyiz…
