Üreticinin deposunda çürüyen kuru soğan, markette 5 katına satılıyor!
Mart ayında üretici ve market fiyat farkının 5 kata ulaştığını bildiren TZOB Başkanı Şemsi Bayraktar, depolardaki kuru soğan ve patatesin pazarlanması konusunda hükümete bir kez daha çağrı yaptı.
Mart ayında üretici ve market fiyat farkının 5 kata ulaştığını bildiren TZOB Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, “Markette kuru soğan 4,9 kat, patates 4,2 kat, lahana 4,1 kat, maydanoz 3,9 kat, süt 3,3 kat daha fazlaya tüketiciye satılmaktadır” dedi. Üreticide fiyatı en fazla düşen ürünün yüzde 32 azalmayla kuru soğan, yüzde 20 ile patates olduğunu belirten Bayraktar, “Depodaki ürünlerin pazarlanması konusunda Hükümetimiz üreticimize sahip çıkmalıdır” diye konuştu.
Mart ayı üretici market fiyatlarını değerlendiren Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Mart ayında markette 22, üreticide 7 üründe fiyat artışı, markette 18, üreticide 12 üründe fiyat düşüşü olduğunu, üreticide 13 üründe fiyatların değişmediğini söyledi.
Üretici ve market fiyat farkı 5 katına çıktı
Üretici ve tüketici fiyatları arasındaki farkın bir türlü kapanmadığına dikkat çeken Bayraktar, kuru soğanın 4,9 kat, patatesin 4,2 kat, lahananın 4,1 kat, maydanozun 3,9 kat, sütün 3,3 kat daha fazlaya tüketiciye satıldığını vurguladı. Bayraktar, şöyle devam etti:
“Mart ayında üretici ve market arasındaki fiyat farkı, en fazla yüzde 386,43 ile kuru soğanda yaşanırken, fiyat farkı patateste yüzde 316,25, lahanada yüzde 306, maydanozda 287,50, sütte yüzde 227,47 oldu.
Halen üreticide 35 kuruş olan kuru soğan 1 lira 70 kuruşa, 40 kuruş olan patates 1 lira 67 kuruşa, 67 kuruş olan lahana 2 lira 71 kuruşa, 50 kuruş olan maydanoz 1 lira 94 kuruşa, 2 lira 73 kuruş olan süt 8 lira 94 kuruşa satılmaktadır. Mart ayında fiyatı en fazla artan ürün markette ve üreticide sivri biber; fiyatı en fazla düşen ürün ise markette kabak, üreticide kuru soğan oldu.”
kabak-gidahattiMarkette fiyatı en fazla artan ve düşen ürünler
Mart ayında markette en fazla fiyat düşüşünün yüzde 16,42 ile kabakta görüldüğünü bildiren Bayraktar, bunu yüzde 14,49 ile salatalık, yüzde 13,55 ile fındık, yüzde 12,34 ile ıspanak, yüzde 9,83 ile kuru soğan takip ettiğini açıkladı.
Markette en fazla fiyat artışı ise yüzde 33,67 ile sivri biberde yaşandı. Sivri biberdeki fiyat artışını yüzde 17,99 ile karnabahar, yüzde 16,37 ile domates, yüzde 7,98 ile nohut, yüzde 7,07 ile ayçiçek yağı takip etti.
Üretici fiyatlarındaki değişim
Mart ayında üreticide havuç, maydanoz, yeşil soğan, elma, kuru fasulye, nohut, kırmızı mercimek, yeşil mercimek, pirinç, kuru kayısı, kuru incir, fındık ve zeytinyağı fiyatında bir değişim meydana gelmezken, fiyatı en fazla düşen ürün yüzde 41,67 azalmayla kuru soğan oldu. Kuru soğandaki fiyat düşüşünü yüzde 32,48 ile salatalık, yüzde 20 ile patates, yüzde 19,90 ile kabak, yüzde 10,93 ile patlıcan, yüzde 10,71 ile pırasa izledi.
Üreticide en fazla fiyat artışı yüzde 30,30 ile sivri biber, yüzde 16,90 ile domates, yüzde 1,95 ile kuzu eti, yüzde 1,74 ile kuru üzüm, yüzde 1,08 ile dana eti, yüzde 0,85 ile karnabahar, yüzde 0,40 ile Antep fıstığı takip etti.
ito-sivri-biber-gidahattiFiyat değişimlerinin nedenleri
Mart ayında üreticide en fazla fiyat artışının görüldüğü sivri biber ve domateste arzın seralardan sağlandığını, hasat edilen ürün miktarındaki azalma ve halen ihracatın devam etmesinin fiyatlarda artışa yol açtığını vurgulayan Şemsi Bayraktar, kuzu eti ve dana etinde artan yem fiyatları, arz ve talepte meydana gelen değişimin fiyat artışına yansıdığını söyledi.
Bayraktar, fiyatı en fazla düşen ürünlerden kuru soğan, patates ve limonda pandemi nedeniyle lokanta ve otellerin tam kapasite çalışmamasının, arz fazlalığı ve talepte yaşanan daralmanın pazarlama sorunlarına yol açmasının fiyatlarda düşüşe neden olduğunu bildirdi.
TZOB Başkanı, şöyle devam etti:
“Patateste ortalama üretici fiyatı 40 kuruş olsa da, Niğde ve Nevşehir’de fiyatlar 20 kuruşa kadar gerilemiştir. Salatalık, kabak ve patlıcanda hasat edilen ürün miktarındaki artış fiyata düşüş olarak yansımıştır. Pırasa, ıspanak ve lahanada talebin düşük olması, marulda artan hava sıcaklıkları ve hasat edilen ürün miktarındaki artış fiyata yansımıştır.
Girdi fiyatları bazı ürünlerde maliyeti artırdı
Mart ayında takip edilen ürünlerin bazılarında görülen fiyat artışlarında girdilerdeki fiyat artışları etkili olmuştur. Başta gübre olmak üzere elektrik, zirai ilaç, sulama ücretleri, yem fiyatları son bir yılda fazla artmıştır. Girdi fiyatlarında görülen kur baskısı fiyatları yükseltti. Ancak kurdaki düşüşler fiyatlara yansımamaktadır. Özellikle gübre ve yem fiyatları son zamanlarda çiftçimizi zorlamaktadır. Son bir yılda enflasyon yüzde 15,61 artarken, DAP gübresi fiyatı yüzde 75 ve üre gübresi fiyatı yüzde 85,8, besi yemi fiyatları yıllık bazda yüzde 40,7 ve süt yemi ise 43,9 artmıştır.
Gıda ithalatının pahalı olduğu bu dönemde hem üretimi artırmak hem de tüketicilerin ihtiyacını karşılamak zorundayız. Bu nedenle çiftçilerimizin rahat üretim yapmasını temin etmek için Bankalara ve Tarım Kredi Kooperatiflerine ödeyemediği için takibe düşen borçları ile yüksek faizle yapılandığı borçları faizsiz olarak uzun vadeye yayılmalı ve ödeme kolaylığı getirilmelidir.
“Patates ve kuru soğan üreticinin elinde kaldı”
Üreticide fiyatı en fazla düşen ürün kuru soğan olurken, bir diğer fiyatı düşen ürün de patatestir. Kuru soğan ve patateste rekoltedeki artışın yanı sıra pandemi nedeniyle talepte yaşanan daralmanın pazarlama sorunlarına yol açması fiyatlarda düşüşe neden oldu.
Bu ürünler pandemi döneminde kısıtlı talep yüzünden üreticimizin elinde kaldı. Halen depoda olan ürünlerin pazarlanması konusunda Hükümetimiz üreticimize sahip çıkmalıdır. Kısır bir döngü içinde olan patates ve soğanda arz talep dengesini kuracak bir üretim planının üretici işbirliğiyle sağlanması gerekiyor.
“Market fiyatları takip edilmeli”
Salgın hastalıkla mücadele ettiğimiz bu dönemde marketlerde fiyat artışı olan ürün sayısının yüksek olduğu dikkate alındığında, tüketicilerimizin makul fiyatlardan ürün temin edebilmesi için, en azından çok tüketilen ürünlerdeki market fiyatlarının yakından takip edilmesi, denetimlerin artırılması ve piyasa düzeninin sağlanması gerekmektedir. Tüm kesimler sorumlu davranarak piyasaları bozanlara fırsat verilmemeli ve gıdaya uygun fiyatla erişimin kolaylaştırılması sağlanmalıdır.
Salgın hastalık döneminde gıdaya erişimin ne kadar zor ve önemli olduğu bir kez daha görülmüştür. Çiftçilerimiz istikrarlı gelir elde ederek ürünlerini değer fiyattan satabilmeli, tüketicilerimiz de makul fiyatlardan ürün temin edebilmelidir.”
Kaynak: www.gidahatti.com
