Türkiye’nin tarımsal ürün üretimindeki yeterlilik dereceleri açıklandı
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2019-2020 sezonu Bitkisel Ürün Denge Tablolarını yayınladı
İRFAN DONAT
Söz konusu veriler, bir bölgenin kullanılabilir üretiminin (iç üretim) o bölgenin talebini ya da yurt içi kullanımını (insan, hayvan ve endüstrinin bütün ihtiyaçlarını) ne ölçüde karşılayacak durumda olduğunu gösteriyor.
Buna da kısaca “yeterlilik derecesi” deniliyor.
Değerin, 100’den küçük olması, üretimin yurt içi talebi tam olarak karşılayamadığı durumu temsil ediyor. 100’den büyük olan bir değer ise normal iç ihtiyaçları geçen, ihraç edilebilir ve/veya stoklanabilir miktarların varlığına işaret ediyor.
BUĞDAYDA KENDİ KENDİMİZE YETMİYORUZ
TÜİK verilerine göre, toplam tahıl ürünlerinde 2019-2020 piyasa döneminde yurt içi üretimin yurt içi talebi karşılama derecesi (yeterlilik derecesi) yüzde 87,8 olarak gerçekleşti.
Toplam tahıl üretiminde en büyük paya sahip olan buğdayın yeterlilik derecesi yüzde 89,5 olurken, yem sanayinin en önemli girdilerini oluşturan arpanın yeterlilik derecesi yüzde 94,8 ve mısırın yeterlilik derecesi ise yüzde 75,5 olarak gerçekleşti.
Pirinçte ise yeterlilik derecesi yüzde 84,9 seviyesinde gerçekleşti.
Kuru baklagiller tarafında ise kuru fasulyede yeterlilik derecesi yüzde 76 olarak gerçekleşirken, kırmızı mercimekte yüzde 71,7 oldu. Yeşil mercimekte yüzde 85,3 olan yeterlilik derecesi nohutta yüzde 127,5 seviyesinde.
Yağlı tohumlar tarafında ise soyanın yeterlilik derecesi ise yüzde 4,7 olurken, ayçiçeğinin yeterlilik derecesi yüzde 60,1 düzeyinde. Kolzada yüzde 95,1 olan yeterlilik derecesi pamuk (çiğit) tarafında yüzde 104,8 seviyesinde.
Sert kabuklular tarafında ise bademde yeterlilik derecesi yüzde 78,7 olurken, cevizde yüzde 72,7 olarak gerçekleşti. Antep fıstıüında söz konusu oran yüzde 116,6 olurken, fındıkta yüzde 563,9 ve kestanede ise yüzde 120,9 olarak gerçekleşti.
Meyveler ve içecek bitkilerinde 2019-2020 piyasa döneminde en yüksek yeterlilik derecesi yüzde 617,9 ile incirde gerçekleşti. Muz üretiminde yüzde 76,6 düzeyinde yeterlilik derecesi söz konusu iken kayısıda bu oran yüzde 391,7 oldu. Turunçgiller grubunda yer alan meyvelerin tamamında kendine yeterliliğin olduğu görüldü. Toplam çay arzının büyük bir kısmı kendi üretimimizden karşılanmakta olup, çayın yeterlilik derecesi yüzde 95,5 oldu.
Toplam sebze ürünlerinde, 2019-2020 piyasa döneminde yurt içi üretimin, yurt içi talebi karşılama derecesi yüzde 107,2 oldu. Sebzelerde en yüksek yeterlilik derecesi havuçta yüzde 117,7 olurken, kuru soğanda yüzde 113,1, patateste yüzde 104,1 ve sakız kabakta ise yüzde 111,6 olarak gerçekleşti. Kuru sarımsak yeterlilik derecesi yüzde 90,8 düzeyinde oldu.