Orman yangınlarından ne kadar sorumluyuz?

Araştırmacılar, çevre felaketlerinin birincil nedeninin insan faaliyetleri olduğunu tespit etti.

Bu yaz, ABD’nin batısı tam anlamıyla yakıp kavuran bir orman yangını sezonuna tanık oldu. Ülke çapında altı milyon hektardan daha geniş bir alanı yok eden 48 bini aşkın orman yangını yaşandı. Bu olayların birincil nedeninin insanlar olmadığını ve havanın işleyişinde görülen doğal değişimlerin, dünyadaki en kuru ve yangına karşı hassas bölgelerin bu hale gelmesine katkı yaptığını düşünebilmek güzel olurdu.

Ne yazık ki gerçek o kadar da hoş değil. ABD’nin batı bölgelerinde gittikçe artan orman yangını oranları söz konusu olduğunda suçun ne kadarını doğal nedenlerin üzerine atabileceğimizi tespit etmeyi amaçlayan yeni bir araştırmanın aktardığı kadarıyla, orman yangınlarının muhtemel sebebi yaşadığımız iklim değişikliği. Araştırma makalesinin yazarlarından ve UCLA’ın (Kaliforniya Üniversitesi Los Angeles Kampüsü) Atmosfer ve Okyanus Bilimleri Bölümü’nde profesör olarak görev yapan Rong Fu, “Yangın havasındaki bu artışın yalnızca hava düzenlerini ne kadar değiştirdiğini ve ne kadarının değişen hava düzenleriyle izah edilemeyeceğini öğrenmek istiyoruz” diyor.

Araştırma yaklaşık bir yıl önce başladı. Fu ve bazı meslektaşları Kaliforniya’da yaşıyor ve tümü de orman yangınlarından etkilendi; hâl böyleyken, bu yangınlara neyin sebep olduğunu araştırmaya karar verdiler.

DURUM NE KADAR KÖTÜ?

Fu ve ekibi “topluca oluşturulmuş akış analoğu” dedikleri bir teknik kullandı. Kısaca söylersek, bölgede 1979 ve 2010 yılları arasında doğal biçimde meydana gelen hava koşullarının şimdikine benzediği vakaları tespit ettiler. Buradan ilerleyerek, hem geçmişteki hem de şimdiki durumlarda ‘buhar basıncı açığı’ (VPD) diye adlandırılan bir rakama -temelde, bölgenin ne kadar kuru ve ‘susuz’ olduğuna- baktılar.

VPD, ABD’nin batı kıyısında ve dünyanın diğer pek çok bölgesinde yaşanan orman yangınlarının en önde gelen sebebidir. Hâl böyleyken, günümüz VPD’si, benzer hava koşullarının gözlemlendiği geçmiş olaylarda tespit edilenden daha yüksekse, yangın eğilimi taşıyan unsurların şu anki halini belirleyen ve doğal olmayan bir bileşenin söz konusu olduğunu ortaya koyar. Fu, “Temelde, [günümüz VPD’si] ile geçmişte yaşanan aynı hava koşullarından elde edebileceğimiz [VPD] arasındaki fark, iklim değişikliğinden kaynaklanır” diyor.