Vahap Munyar: “Köylerde 300 bin kişi alkollü içkiden geçiniyor”

Vahap Munyar

MEY Diageo Genel Müdürü Levent Kömür, Türkiye Gıda ve İçecek Sanayi Dernekleri Federasyonu’nun Dr. Onur Terzi ve Doç. Cenker Göker’e hazırlattığı raporu gönderdi:

2023 Yılına Doğru Alkollü İçecek Sektörü…
Rapordaki bazı verilere baktım:

2004 yılında Türkiye’de 66 alkollü içecek üreticisi vardı.
2019’da üretici sayısı 249’a çıktı.
Türkiye’de bira üreten 19 şirket var.
16 distile alkollü içecek üreticisi faaliyet gösteriyor.
214 de şarap üreten şirket var.
Levent Kömür, rapordaki kapasite bölümüne dikkat çekti:

– 2004 yılında Türkiye’de tüm alkollü içkilerin üretim kapasitesi 1.3 milyar litreydi. 2004-2022 döneminde kapasite yüzde 42 arttı. 2 milyar litreye çıktı.

2004’te 946 milyon litre alkollü içki üretildiğine işaret etti:

– 2020’de üretim 1 milyar 47 milyon litreyi ancak bulabildi. Kapasite kullanım oranı 2004’te yüzde 65 iken, 2022’de yüzde 51’e indi.

Mey Diageo’nun Türkiye’deki ana üretim alanındaki seyri ortaya koydu:

– Rakı üretimi 15 yılda 46 milyon litreden 31 milyon litreye düşmüş bulunuyor. Rakıda kapasite 2004’te 70 milyon litre iken, 2019-2020’de 90 milyon litreyi buldu. Rakıda kapasite kullanımı yüzde 66 iken yüzde 35’e geriledi.

Sektörün rakıda ihracata yüklenmeye çalıştığını kaydetti:

– Rakı ihracatı 15 yıl önce 2.1 milyon litreydi. 2019-2020’de 3.3 milyon litreye çıktı.

Çiftçiden yılda alkol için 200 bin ton üzüm, 4 bin ton anason alımı yapıldığını vurguladı:

– Alkollü içki üretimindeki yüzde 15’lik artış, 3 bin çiftçiyi daha alkolden geçinenler ekosistemine dahil ediyor.

Alkollü içkide vergi artış mevzuatı üzerinde durdu:

– Alkollü içkide ÖTV artışı, son 6 ayın ÜFE’si baz alınarak yapılıyor. Arada pas geçildiği olsa da genelde alkollü içkinin ÖTV’si 6 ayda bir artıyor. Çünkü, mevzuat böyle ve ona göre hareket ediliyor.

Bu durumun enflasyon üzerinde baskı yarattığını savundu:

– Gerçekleşen enflasyon baz alınarak yapılan vergi artışı, yukarı yönlü baskı yaratıyor.

Mevzuatın “daha adil” bir modele dönüştürülmesi gerektiği mesajı verdi:

– Örneğin, alkollü içkideki ÖTV artışı 6 ayda bir yapılacağına, yıllık devreye girse daha iyi olur. Ayrıca, ÖTV artırılırken beklenen, hedeflenen enflasyon baz alınsa daha doğru yol alınır.

Alkollü içki ÖTV’sinde “optimum noktanın geçildiğini” belirtti:

– ÖTV’nin yukarı yönlü tetiklediği fiyatlar, kayıt dışı, kaçak alkol üretimini artırıyor. Bu, bir taraftan toplum sağlığını tehdit ederken, diğer taraftan vergi kaybına da yol açıyor. Nitekim 6 yıllık vergi kaybı 10 milyar lirayı buluyor.
Yeri gelmişken ÖTV ile ilgili gerçekleşmeleri irdeledi:

– 2020’de alkollü içkilerden sağlanan ÖTV 16.5 milyar liraydı. 2021’de 17.9 milyar lira hedeflendi. 2021 yılı Temmuz ayı ÖTV zammının pas geçilmesi, geliri artırıcı yönde etki yarattı. 2021’de alkollü içkiden ÖTV geliri 22.8 milyar lirayı buldu.

2022 yılı için alkollü içkilerden 26.3 milyar liralık ÖTV geliri hedeflendiğini anımsattı:

– Ancak, Ocak 2022’de yapılan ÖTV zammı, bu gelir beklentisini olumsuz etkileyebilir.

Kimse alkollü içkilerde fiyat cazibesi yaratacak vergi uygulaması beklemiyor, istemiyor.

Ancak, alkollü içki ÖTV’sinin, üretimi, tüketimi kayıt dışına, kaçağa kaydıracak noktada olmamasına da dikkat etmek gerekiyor…

Tohumdan kadehe sürdürülebilirlik için çalışmaları yoğunlaştı
MEY/Diageo Genel Müdürü Levent Kömür, şirketin 2021 yılı Sürdürülebilirlik Raporu’nu şu mesajla gönderdi:

– Hem çiftçi, hem de sanayici bir şirket olarak sürdürülebilir ekonomiye yürekten inanıyoruz. Nitekim Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları (SKA) ile hizalı 67 projeyi hayata geçirdik.

Bu projelerden örnekleri sıraladı:

Su stresi yaşanan 4 bölgede toplam 40 bin 653 metreküp kullanılan suyun yerine konması amacıyla proje başlattık.
Alaşehir’de yüzde 47.39, Tarsus’ta yüzde 40.09 ve Nevşehir’de yüzde 31.96 olmak üzere tesislerimizde kullanılan yenilenebilir enerji miktarını artırdık.
Merkez ofisimiz dahil, tüm lokasyonlarda “Toprağa Sıfır Atık” hedefine ulaştık. 1295 ton karbondioksit salınımını engelledik.
Ambalaj tedarikçileriyle hayata geçirdiğimiz projeler kapsamında 346 ton cam ve 11 ton kağıt/karton atığını önledik. Böylece 749 kişinin 1 yıllık sera gazı salınımına denk gelen miktarı frenledik.
Anason çiftçisi belgesi aldık. Mey/Diageo adına tescilli “Yeni 37”, “Ege 53” ve “Altın 8” anason tohumlarından çiftçiye 10.5 ton dağıttık.
Ardından ekledi:

– “Tohumdan kadehe kadar sürdürülebilirliğe öncülük etme” prensibiyle çıktığımız bu yolda ülkemiz ve gezegenimiz üzerinde yaratacağımız olumlu etkinin her yıl artarak devam edeceğine inanıyoruz.

Raporda dikkat çeken birçok rakam, gelişme gösterdikleri birçok alan olduğunu kaydetti:

– Ama bundan da önemlisi, rakamların çok daha ötesinde çok güçlü bir iddia var: Başka bir şirket mümkün…

Noktayı şöyle koydu:

– Gerçekleştirdiklerimizle “başka bir şirket”in mümkün olduğunu göstermeye çalışıyoruz. İnsana, doğaya ve paydaşlara saygı temelleri üzerine inşa ettiğimiz yaklaşımla, “Sanatı destekleyen, tüm canlıların haklarını savunan, çevreye pozitif etki yapan şirket mümkün” diyoruz.