Fındık Kurdu Mücadelesinde, Üreticilerimizin ve Arıcılarımızın Dikkatine
Fındık kurdu, fındığın ana zararlılarından olup, bütün fındık yetiştirilen bölgelerimizde zarar yapmaktadır. Fındık kurdu, beslenme ve yumurta bırakma yoluyla meyvelerde zararlı olur. Fındık kurdu erginleri öncelikle karanfillerde ve yeni oluşmakta olan meyvelerde zarar yapar, daha sonraları fındığın meyve kabuğunu hortumunun ucundaki ağız parçalarıyla kemirerek deler ve kabuk içindeki yumuşak etli kısımla beslenir. Zarar gören meyveler normal büyüklüğe erişinceye kadar kabuk içindeki etli kısmı ve kabuk kısmı sarı renk alır. Bu zarar şekline halk arasında “Sarı Karamuk” denir. Meyve normal iriliğe ulaştıktan sonra zarara uğrarsa meyve içi kararır ve bu zarara da “Kara Karamuk” denir. Bir çift fındık kurdu ergini (dişi ve erkek); beslenme ve yumurta koyma yoluyla yaklaşık 200 meyveye zarar verebilir. Larvalar ise meyve içini tamamen yedikten sonra bir delik açarak dışarı çıkar. Bu şekilde beslendiği fındık meyvelerinin pazar değeri kalmaz.
Fındık kurdu ergini kül renginde veya açık kahverengi renklidir. Erginlerin başı öne doğru uzayarak hortum şeklini almıştır. Larvaları ise beyaz renkli, tombul, kıvrık, bacaksız ve başı kahverengi renklidir.
İlk erginler iklime bağlı olarak Mart ayı içinde görülür. Ergin çıkışı Mayıs ayı başlarında oldukça artar, çıkan erginler 16 °C’den düşük sıcaklıklarda fazla aktif değildir. Mayıs ayında ergin çıkışı tamamlanmış olur. Sıcaklık 20 °C’ye erişinceye kadar uçamadıklarından aynı ocak üzerinde beslenmek zorunda kalırlar. Uzun süre beslenip Mayıs ayı sonu Haziran ayı başında yumurtlamaya başlar. Bir dişi ortalama 42 yumurta bırakır. Yumurtalarını meyve kabuğunun altında hazırladığı bir yuvaya bırakır. Yumurta bırakılan meyvelerin kabuğu üzerinde 4-5 mm uzunlukta kahverengi bir çizgi görülür. Yumurtalar ortalama 8 günde açılır. Larva iç fındık üzerinde bir ay kadar beslenip gelişir. Beslenme artıkları kabuk içini doldurur. Gelişen larva, kabuk üzerinde 1.5-2.0 mm çapında bir çıkış deliği açıp toprağa iner. Larvalar, toprakta hazırladıkları bir yuva içinde pupa olarak kışı geçirirler. Fındık kurdu mücadelesinde, bahçe toprağının çapalanması böcek yoğunluğunu azaltmada etkilidir. Ancak çapalamada bitki köklerine zarar verilmemelidir.
Kimyasal mücadele; ergin fındık kurdu zararlısının ekonomik zarar yapmaya başladığı dönemde, bahçedeki hâkim çeşitlerin yarıdan fazlası mercimek iriliğine yaklaşınca (3-4 mm) yapılmalıdır. Fındık kurdu mücadelesine karar vermek için, 2-3 günde bir güneş doğmadan sabahın erken saatlerinde fındık kurdu sayımı yapılmalıdır. Bunun için fındık ocakları altına 3×3,5 m ebadında beyaz çarşaf gerilerek darbe metoduyla çarşafa düşen böcekler sayılmalıdır. 10 ocakta 2 ve daha fazla fındık kurdu ergini bulunursa ilaçlama yapılmalıdır. Fındık kurdu ilaçlaması yapılan bahçelerde fındık kokarcasına rastlanırsa ayrı bir ilaçlama yapmaya gerek yoktur. Sayımlarda 10 ocakta ortalama 1 ergin Fındık Yeşil Kokarcası (Pis Kokulu Böcek) bulunursa her iki zararlıya karşı etkili etken maddeli ilaçlarla mücadele yapılır. Ayrıca Fındık kurdu popülasyonun yüksek olduğu yerlerde, yumurta koyarak yaptığı zararı engellemek için çiftleşme döneminde (Mayıs ayı sonu-Haziran ayı başı) ikinci bir ilaçlama yapılabilir.
İl/İlçe Tarım ve Orman Müdürlüklerimizce fındık alanlarında yapılan sürvey ve fenolojik gözlemlere göre; Sahil ve orta kuşakta 18 Mayıs, yüksek kuşakta ise 21 Mayıs tarihi itibariyle mücadele zamanının geldiği belirlenmiştir. Fındık üreticilerimizin bahçelerindeki hâkim çeşitlerin % 50’sinin mercimek büyüklüğüne ulaştığı dönemde teknik tavsiyelere uygun olarak mücadeleye başlamaları ilaç uygulamalarını en kısa sürede tamamlamaları (7-10 gün) gerekmektedir.
Kimyasal mücadelede kullanılacak bitki koruma ürünleri yetkili bayilerden alınmalı, reçete yazma yetkisine sahip olan kişiler tarafından reçetelendirilmeli, uygulama yetkisine sahip olan kişiler tarafından uygulanmalıdır.
İlaçlama esnasında hiçbir şey yenilip-içilmemeli gözlük, maske, eldiven, tulum ve çizme mutlaka giyilmelidir. İlaçlama bittikten sonra mutlaka bütün vücudumuz bol sabunlu ılık su ile yıkanmalıdır. Boş ilaç ambalajları gelişi güzel çevreye atılmamalı uygun bir şekilde bertaraf edilmelidir. İlaçlama yapılan bahçelerde 10 gün süre ile hayvan otlatılmamalıdır. Fındık kurdu ilaçlaması esnasında arıların su içtiği kaynaklara Bitki Koruma Ürünleri bulaştırılmaması son derece önemlidir. İlaçlamalar akşam saatlerinde, arıların uçuş yapmadıkları zamanda yapılmalıdır.
Ayrıca arıcılarımızın İl/İlçe Tarım ve Orman Müdürlüklerinden bulundukları yöredeki mücadele programları hakkında bilgi alarak, mevcut imkânlar ölçüsünde arı kovanlarını ilaçlama yapılacak alanlardan en az 6 km. uzaklaştırmaları gerekmektedir.
Konuyla ilgili açıklama yapan Samsun Valiliği Samsun İl Tarım ve Orman Müdürü İbrahim SAĞLAM: “Üreticilerimizin önemli bir gelir kaynağı olan Fındık bahçelerine gerekli itinayı göstererek bakımını sağlamaları gerekmektedir. Bu perspektifte, Fındık Kurdu mücadelesini geciktirmeden ve açıklandığı gibi tekniğine uygun biçimde yapmaları gerekmektedir. Öncelikli olarak çevre ve insan sağlığını gözeten kültürel önlemler ve mekanik mücadele yöntemlerini uygulamak suretiyle Fındık Kurdu ile mücadele de ilaçlı mücadelenin yapılması gerekmektedir. Üreticilerimiz, düzenli olarak ve sık aralıklarla bahçelerini kontrol etmeleri halinde, hastalık-zararlılara karşı en başından ve henüz yaygınlaşmadan gerekli tedbirleri alabileceklerdir. Konu hakkında daha detaylı bilgi için yetiştiricilerimizin İl/İlçe Tarım ve Orman Müdürlüklerinin ilgili birimlerine başvurmaları gerektiğini hatırlatır, bereketli bir üretim sezonu dilerim.” dedi.
