Çinko, bağışıklık sistemini güçlendirerek destek sağlıyor
Sibel Bahçetepe
Dr. Ayça Kaya: Çinko düzeyi yeterli olan kişilerde hastalık daha hafif seyrediyor, hastanede kalış süresi de ortalama 2.5 gün azalıyor. İstiridye, kırmızı et, kümes hayvanları, fasulye, fındık, tahıl, süt ürünleri, yeşil yapraklı sebzeler çinkodan zengin besinlerdir.
Covid-19’dan korunmada çinkonun bağışıklık sistemini güçlendirerek destek sağladığı belirtildi. İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Ayça Kaya, “Araştırma sonuçları da göstermiştir ki çinko düzeyi yeterli olan kişilerde hastalığın daha hafif seyrediyor, özellikle yaşlılarda zatürree ile savunma sisteminin aşırı bir reaksiyonu olarak tanımlanabilen sitokin fırtınası oluşum sıklığını ve bunun sonucunda hastanede kalış süresini ortalama 2.5 gün azalıyor” dedi.
Dr. Kaya, bağışıklık için önemli bir eser element olan çinkonun, Covid-19’a karşı vücudu desteklediğini, hastalığın daha kısa sürede ve daha hafif geçirilmesine yardımcı olduğunu gösteren pek çok araştırma sonucu olduğunu açıkladı.
T HÜCRESİ ETKİLENİR
Dr. Kaya, çinkodan zengin kaynakları sıralarken tam tahıllar, kırmızı ve beyaz et, yumurta ve deniz ürünleri, karaciğerin ve yeşil yapraklı sebzeler zengin çinko kaynakları olduğunu ve bunların düzenli olarak alınmasının önemli olduğunu belirtti. Kaya, şöyle devam etti:
“Ne yazık ki Türkiye’de topraklarımızın yüzde 49.8’inde çinko eksikliği bulunmaktadır. Bu durum besinlerden yeterince çinko alamamamıza yol açıyor. Çinko açısından zengin olan et, deniz ürünleri ve karaciğer gibi gıdalarda ise bu ürünlerin fiyatlarının yüksekliği de beslenme yoluyla alabileceğimiz çinko eksikliğini maalesef artırıyor.
Doktorunuzun önereceği kan tahlilleri ile kandaki çinko seviyelerine bakılarak eksiklik görülmesi durumunda bağışıklığı korumak için doktor tavsiyesi ile reçete düzenlenebilir. Son yapılan araştırmalar da göstermiştir ki bağışıklık sisteminin ve özellikle bu sistemin önemli bir oyuncusu olan T hücresinin işlevleri çinko eksikliğinden olumsuz etkilenmektedir. ”
VÜCUTTA DEPOLANAMAZ
Çinkonun fazlalığının çok nadir görülen bir durum olduğunu anlatan Kaya, “Çinko vücutta biriken ve depolanan bir metal değildi. Covid-19’dan korunmak için alınması gereken tüm önlemlerle birlikte çinkonun da bu korunmada destekleyici olduğunu araştırma sonuçları da göstermiştir” dedi.
HASTALARIN YARISINDA ÇİNKO EKSİKLİĞİ
International Journal of Infectious Diseases dergisinde yayımlanan “Çinko eksikliği bulunan hastalarda Covid–19 klinik sonuçları” başlıklı çalışmanın sonuçlarının ayrıntıları şöyle:
• Kandaki çinko seviyesi Covid-19 öncesi bağışıklık için önemlidir. Araştırmalar, özellikle hastalıkta görülen sitokin fırtınasının yükselmesinin çinko eksikliği ile ilişkili olduğunu göstermektedir.
• Özellikle yaşlılarda, düşük çinko durumunun pnömoni için bir risk faktörü olduğu gösterilmiştir.
• Çinkonun Covid-19’a yakalanma oranını azalttığı, yakalananların da hastalığı daha az komplikasyonlarla ve/veya daha az hastane yatış süreleri ile atlattığı ifade edilmiştir.
• Araştırmaya konu olan Covid-19 hastalarının yüzde 57.4’ünde çinko seviyesinin düşük olduğu görülmüştür.
• Çinko eksikliği olan Covid-19 hastalarının yüzde 70.4’ünde komplikasyon görülürken bu oran çinko eksiği olmayan hastalarda yüzde 30 seviyesinde bulunmuştur.
• Çinko eksiği olan Covid-19 hastaları hastanede 7.9 gün kalırken, çinko eksiği olmayan hastalar 5.7 gün sonra taburcu olmuştur.
• Covid-19’u ağır geçiren, entübe hastaların çinko düzeyleri üzerinde yapılan bir başka araştırmada da ağır Covid-19 hastalarındaki serum çinko düzeyleri hafif/orta Covid-19 hastalarına göre daha düşük bulunmuştur.
Kaynak: www.cumhuriyet.com.tr
