Adana’da tavuk atıkları tarımda gübreye dönüştü
Adana’daki kesimhanelerde ise günlük yüz binlerce kanatlı hayvan kesilerek Türkiye’nin çeşitli illerine gönderiliyor.
Bu kesimhane atıkları yıllar önce tavuk ununda kullanılarak tekrardan tavuklara yedirilmiş ve ortaya ‘yamyam tavuk’ haberleri çıkmıştı.
TAVUK SAKATATININ YEM OLARAK KULLANILMASI YASAKLANMIŞTI
Tarım ve Orman Bakanlığı ise bu haberlerin ardından tavuk sakatatının yem olarak kullanılmasını yasaklayan kararı uygulamaya koydu.
Adana’da Çukurova Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Kimya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Selahattin Serin ise İsa Altınok ile birlikte bu atıkları tarım ürünlerinde kullanabilmek için sıvı amino asit gübresine dönüştürmeyi düşündü.
KESİMHANE ATIKLARINI ALIP KİMYASAL İŞLEMLERLE SIVI AMİNO ASİT GÜBRESİ HALİNE GETİRDİLER
Serin ve Altınok, kesimhane atıklarını alıp kimyasal işlemlerle sıvı amino asit gübresi haline getirdi ve deneme amaçlı kullanılan tarım ürünlerinde kullandı.
ÜRÜNLERİ DONA KARŞI DİRENÇLİ YAPAN GÜBRE
Sıvı amino asit gübresinin kullanıldığı ürünlerin hem verimi arttı hem de ürünler dona karşı daha dirençli oldu.
Bunun üzerine ikili projeyi KOSGEB’e sundu ve Ar-Ge ve İnovasyon Projesi olarak hibe desteği aldı.
“KESİMHANE ATIKLARINA KİMYASAL İŞLEM UYGULANDI”
Prof. Dr. Selahattin Serin, sıvı amino asidin 1 yıl içerisinde piyasaya sürülmeye hazır hale geleceğini kaydederek, “Bu proje hem ‘sıfır atık’ hem de ithal ikamesi desteklerimize hizmet eden bir proje. Kanatlı hayvan kesimhane atıkları daha önceki süreçte tavuk unu haline getirilip yem katkı maddesi olarak kullanılıyordu. Bundan dolayı da ‘yamyam tavuk’ kavramı ortaya çıkmıştı. Hükumetimiz de bu olayı engellemek adına tavuk ununun yem katkı maddesi olarak kullanımını yasakladı. Dolayısıyla bu yasaklama sonrasında kesimhane atıkları ortada kaldı. Bunu engellemek adına bizde öğrencimle bu projeyi ortaya çıkarttık. Kesimhane atıklarına uyguladığımız kimyasal işlemlerle yüzde 12-13 üzerinde serbest amino asit içeren bir ürün elde ettik.” diye konuştu.
“VERİMİ ARTIRIP, DİRENÇ SAĞLADI”
Sıvı amino asidin tarım ürünlerinde verim artışına ve dirence yol açtığını anlatan Serin, “Bu ürünü tarımda değişik ürünlerde kullandık. Narenciye ürünlerinde erken hasat yaptı, verim artırdı, dona karşı dayanımını artırdı. Karpuzda kullandık müthiş bir verim artımı oldu. Buğdayda sıvı amino asiti kullanarak dönümde 450 kilogram verim alınan yerden 600 kilogram ürün aldık. Bütün ürünlerde olumlu sonuçlar elde ettik.” ifadelerini kullandı.
ORTAYA ÇIKAN ÜRÜNÜN FİYATI DİĞERLERİNE GÖRE ÇOK DAHA DÜŞÜK
İthal amino asidin litresinin piyasada 50-60 liraya satıldığını söyleyen Serin, kendi ürünlerinin çok daha düşük fiyata satılacağını aktararak şunları kaydetti:
“Şu anda AR-GE kapsamında tesisimizde bunu üretip çevremizdeki tarımla uğraşan kişilere denettiriyoruz. Son derece olumlu geri dönüşler alıyoruz. İnanıyorum ki 1 yıla kalmaz endüstriyel ölçekte üretime geçiririz. Bu ürün sayesinde ithal edilen amino asiti azaltmış olacağız. Piyasada amino asitin litresi 50-60 liradan satılıyor. Biz bunu çok daha ucuza satabiliriz. İhracat potansiyeli söz konusu olacak. Üretim tesislerini de Türkiye’nin her yerine yaydığınız zaman önemli ölçüde istihdam oluşturacağız.”
