Aşırı sıcaklarda sağlığınızı koruyacak 7 öneri!
Özellikle Batı illeri ile İç ve Doğu Anadolu’da sıcaklıkların mevsim normallerinin üzerinde seyrettiği bugünlerde uzmanlardan klima kullanımından yaz gribine, sıcaklarla artan hastalıklara kadar uyarı ve öneriler geldi.
Ağustos’un aşırı sıcakları, sağlığımızı da etkiliyor. Bu havalarda yaz gribi, ishal ve gıda zehirlenmesi, güneş çarpması, klimaya bağlı hastalıkların yanı sıra yaz depresyonunun görülme oranı da artıyor. Peki, sıcakların yol açtığı bu sorunlara karşı neler yapabilir, nasıl önlem alabiliriz?
Yaz sıcaklarının, günlük hayatımızı etkilediği gibi sağlığımız üzerinde de önemli sorunlara yol açabildiğinin altını çizen İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Yaser Süleymanoğlu, sıcakların olumsuz etkilerinden kaçınmak için günlük hayatta nelere dikkat edilmesi gerektiği hakkında bilgi verdi.
“Aşırı sıcaklar vücudumuzun dengesini bozuyor”
Ortamdaki nem ve sıcaklık artışına bağlı olarak vücut ısısının da arttığına dikkat çeken Dr. Süleymanoğlu, aşırı sıcakların, vücudumuzun dengesini bozarak hayati sonuçlara yol açabileceği uyarısında bulundu. Süleymanoğlu, şunları söyledi:
“Sağlıklı insanın vücut ısısı her ortamda 36.5-37 C de sabit tutulur. Vücut, dış ortam ne olursa olsun bu dereceyi sabit tutmak için devamlı çalışır. Dış ortam sıcaksa terleyerek bu dengeyi sağlar. Ama bu durum vücut için yorucudur. Fazladan enerji için doğru besin ve sıvı gerektirir. Metabolizma, terleme sayesinde vücut ısısını dengede tutmaya çalışsa da mineral ve tuz kaybına neden oluyor. Eğer ter yoluyla atılan mineral ve tuz eksikliği giderilmezse bu da başka sorunlara yol açıyor.
Nem artınca dengeler daha da bozuluyor
Kronik hastalığı olanlar; ileri yaştakiler, kalp yetmezliği, kronik böbrek yetersizliği, hipertansiyon, diyabet ve KOAH hastaları risk grubunda yer alıyor. Bu kişiler terleme mekanizması ile vücut ısısını dengede tutmayı başaramayabilirler ve ciddi sorunlara maruz kalabilirler. Üstelik nem oranı yükseldiğinde, terleme oranı da artarsa bu dengeler daha çabuk bozulur.
Ayrıca insülin, kan şekeri düşürücü, tansiyon ilaçları, idrar söktürücü gibi kronik hastalıklarda kullanılan ilaçlar, vücuttaki etki mekanizmasında ciddi değişiklikler yapıyor. Örneğin kış aylarında kan şekerini dengeleyen insülin dozu sıcaklarda çok daha etkili olur ve kan şekerini önemli oranda düşürebilir. Kışın dengede tutulan tansiyon hastalığı, yaz ayında aynı dozda ilaç kullanılsa bile tuz kaybı nedeniyle hayati sorunlar doğurabilir.”
Yazın en çok onlar etkileniyor
Dr. Yaser Süleymanoğlu, aşırı sıcaklardan en çok etkilenen grupları şöyle sıraladı:
“Kontrolsüz yaşayan yaşlı bireyler, küçük çocuklar, bakıma muhtaç Parkinson ve Alzheimer hastaları, tansiyon, diyabet, KOAH veya astım gibi solunum hastalığı olanlar, böbrek yetmezliği sorunu olanlar, kalp damar hastaları, kanser hastaları, hamileler ve obezler. Ayrıca depresyon, manik hastalıklar, kaygı ve endişe gibi psikolojik sorunu olanların kullandıkları ilaçlar nedeniyle tuz, mineral, asit-baz dengesi de değişebiliyor.”
Aşırı sıcakta sağlığınızı koruyacak 7 öneri
Yaz enfeksiyonlarına karşı tedbir alın
Yazın ısının aniden artması ve yine ani sıcak soğuk ortam değişikliği nedeniyle yaz gribi, farenjit, boğaz, bademcik ve sinüzit hastalıkları daha çok görülüyor. Bu hastalıklara karşı, vücut ısınızı dengede tutacak önlemler almaya çalışın. Ayrıca bu hastalıkların hava ve temas yoluyla bulaşabileceğini düşünerek, kapalı mekanlarda hastalarla yan yana bulunmamaya özen gösterin. Bu hastalıklar bulaşsa bile vücudun savaşmasında bağışıklık çok önemli rol oynar. Bunun için sağlıklı beslenmeye, bol sıvı alımına, C vitamini içeren besinleri almaya özen gösterin.
Güvenli gıda tüketin
Yazın en sık görülen sorunların başında ishale yol açan etkenler geliyor. Sıcaklar vücudumuzu ve dolayısıyla bağırsak sistemimizi de etkiliyor. Sıcak havalarda, barsak sisteminde var olan flora belli değişimlere uğruyor; beslenme alışkanlığı veya ilaca bağlı olarak bu floranın belli bir kısmı saldırgan hale geliyor, hava değişimi ile güçlenen bu suşlar barsak sistemine saldırıyor. Sonuçta; bulantı, karın ağrısı, ateş ve ishal olarak kendini belli ediyor. Bu duruma ayrıca besinlerdeki mikroplar da yol açabiliyor. Sıcak hava balık, tavuk, yumurta, mayonez, peynir, dondurma ve buz gibi bazı besinlerin içinde çabucak zararlı mikropların üremesine yol açıyor. Bu besinlerin alınmasıyla ağır kusma, ishal ve bulantı gelişebiliyor. Oluşabilecek riskleri düşünerek temiz ve güvenilir gıda ile beslenmeye önem vermek gerekiyor. Yazın, beslenmede ilk kuralınız, hijyen olmalı.
Seyahat ishaline karşı probiyotik alın
Seyahat edecek olanların, seyahat ishalini engellemek için ilkbahar sonunda probiyotik desteği alarak barsak florasını güçlendirmesi gerektiğine dikkat çeken Dr. Yaser Süleymanoğlu, yine bu kişilerin, seyahat ettikleri yerlerde gıda hijyenine önem vermesi, açık su yerine kapalı suları tercih etmesi gerektiğini belirtiyor. Ayrıca çeşme suyu ile değil temiz suyla üretilmiş buz kalıpları tüketilmeli.
Şemsiye ve şapka kullanın
Uzun saatler kızgın güneşte kalındığında güneş çarpması yaşanabilir. Her ne kadar ilk dakikalarda fark edilmese de vücut ısısının artmasıyla beyinde ani gelişen ödem yüzünden; ateş, halsizlik, bulantı, kusma ve baygınlık atakları olabilir. Bu durum kronik hastalığı olanlar, yaşlı ve çocuklarda hayati sonuçlara yol açabiliyor. Bu nedenle yazın açık renk veya beyaz renkler tercih edilmeli, terleme yapmayan ve vücudu serin tutan giysiler giyilmeli, gerektiğinde şemsiye ve şapka kullanılmalı.
Su, baz, tuz dengesini koruyun
Özellikle ödem atıcı ilaçlar, kan sulandırıcılar, antidepresan, tansiyon, insülin ve diyabet ilaçları kullanan hastalarda ciddi sağlık sorunları yaratabiliyor. Normalde bu ilaçları kullanan hastalarda su ve tuz kaybı, özellikle sodyum ve potasyum kaybı gelişebiliyor. Tuz kaybı çocuk ve yaşlılarda kritik sorunların da nedeni. Tuz kaybında ilk evrede kişilik bozukluğu, uyku hali, halüsinasyon, oryantasyon bozukluğu, tansiyon, şeker değişkenliği, kalp ritim bozukluğu görülebiliyor. Önlem almak için aşırı sıcaklar bastırmadan önce böbrek fonksiyonları, kan şekeri, tuz dengesi gibi değerlerini kontrol ettirmeli. Su, tuz ve mineral içeren yaz meyvelerini tüketmeli. Ayrıca protein içeren gıdalar vücut ısının dengelenmesinde yardımcı olur.
Klima çalışırken odayı havalandırın
Dr. Süleymanoğlu, klimaların kas tutulmaları, nezle ve en önemlisi klimaya bağlı akciğer zatürresine neden olabildiğini vurgulayarak şunları söyledi:
“Bu hastalıklar bazen evde dinlenerek geçirebilir ama bazen de yoğun bakım sürecini gerektirebilecek kadar ağır tablolar oluşabilir. O nedenle, klimaların belli oranda bakteri barındırdığını düşünerek, klimanızın filtrelerinin sık sık temizlenmesine önem verin. Klima çalışırken oda sıcaklığını makul seviyede tutmak, gün içerisinde odayı havalandırmak son derece faydalı olacaktır.”
Yaz depresyonu belirtilerine dikkat edin
İnsanlar her ne kadar yazın daha enerjik olsa da bazı kişiler kendilerini belirli bir neden olmadan halsiz hisseder ve normalden daha fazla uyumaya eğilimi gösterirler. Bu kişilerde genel yorgunluk belirtileri gelişebilir. Eğer kendinizde daha fazla uyumak isteği, sık sık yorgunluk ve halsizlik hissediyorsanız, dikkat! Bu belirtiler yalnızca sıcakların etkisiyle değil, yaz depresyonuyla ilgili olabilir. İyisi mi, siz bir uzmana başvurun.
Eğer daha önce var olan kaygı bozukluğu ve depresyon için ilaç kullanıyorsanız, aşırı sıcaklarda bu ilaçlardan farklı bir şekilde etkilenme ihtimaliniz de var. Kendinizde ilaca rağmen farklılık hissediyorsanız uzmanınıza başvurmayı ihmal etmeyin.
Kaynak: www.gidahatti.com
