Fındık fiyatı hüsrana uğrattı: Tefeciye dost halka yabancı
Üreticilerin heyecanla beklediği fındık fiyatı destekler dahil 54 lira olarak açıklandı. Geçen yıl ortalama 3,15 dolara denk gelen fiyatının bu yıl artması beklenirken 3 dolara düştü. Üreticiler bir kez daha hüsrana uğradı.
Dünyada fındık üretiminde açık ara zirvede olan Türkiye’de fındık üreticisinin heyecanla beklediği alım fiyatı açıklandı. Açıklanan fiyat üreticiyi hüsrana uğrattı.
AKP’li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Ordu’da katıldığı toplu açılış töreninde Giresun ve levant kalite fındık için ortalama fiyatın kilo başına mazot ve gübre destekleriyle birlikte 54 lira olarak belirlendiğini açıkladı. Böylece geçen yıl 3,5 dolar olan fındık fiyatı bu yıl 3 dolar olarak belirlenmiş oldu.
Başta Giresun, Ordu, Samsun ve Trabzon olmak üzere Karadeniz’e kıyısı olan hemen her ilde yetiştirilen fındık, yaklaşık 450 bin üretici ve ailesinin geçim kaynağı.
Her yıl ağustos ayının gelmesiyle başlayan fiyat tartışmaları bu yıl artan maliyetler nedeniyle yakından takip ediliyordu. Üreticiler uzun yıllar fındık üretiminde ve ihracatında zirvede olan Türkiye’de fındık fiyatının dolara endekslenmesini istiyordu.
Geçen yıl Giresun kalite fındık kilo başına 27 lira, levant kalite fındığa kiloda 26,5 lira ve sivri fındık için de 25,5 lira fiyat açıklanmıştı. Fındık fiyatı geçen yıl 3,15 doların üzerindeydi. Bu yıl 3,15 dolar üzerinde fiyat beklenirken 54 lira ancak 3 dolara denk geliyor.
TARİHİN EN DÜŞÜK FİYATI
Fındıkta tarihin en düşük fiyatının açıklandığını belirten CHP Ordu Milletvekili Mustafa Adıgüzel, “Fındık fiyatının en düşük olduğu 2002’nin bile altına düşmüştür. 2002 Ekim ayı 17 kilo fındık ile bir çeyrek altın alınıyordu. 17 kilo fındık ile bir çeyrek altın alabilmesi için fındığın kilosu bugün 98 lira olması lazımdı. 2006’da bunlar Fiskobirlik çökertilip fındığı Ferraro ile Zapsuya teslim etmeden önce 1 kilo fındık 7 kilo domates, 15 kilo patates, 20 kilo soğan alınıyordu. Bugün 7 kilo domates 175 lira, 15 kilo patates 190 lira, 20 kilo soğan 200 lira. İşin enteresan yani Erdoğan fındık fiyatı 50 demeye utandı sanırım. Desteklemeler dâhil 54 deyip laf kalabalığı yaptı” açıklamasında bulundu.
621 MİLYON AZ GELİR ELDE EDİLDİ
Fındık tarımda tek başına en fazla döviz sağlayan ürün konumunda. Tarım yazarı Ali Ekber Yıldırım, fındık konusunda yazdığı analizde yapılan ihracattan miktar bazında rekor kırıldığını ancak gelir bazında rekor kırılmadığına dikkat çekerek şu ifadelere yer verdi:
“Üretimde, ihracatta söz sahibi olan Türkiye, fiyatta söz sahibi değil. Fındıkta en avantajlı olduğu bir yılda, İtalya’nın üretimi yüzde 60 düşmüşken, Türkiye daha ucuza fındık ihraç ediyor. Bundan önce miktar bazında en yüksek ihracat 2019 yılında 319 bin 772 bin ton olarak gerçekleşmişti. Değer bakımından ihracat rekoru ise 2015 yılına ait. Türkiye, 2015 yılında 240 bin 134 ton fındık ihraç ederek 2 milyar 887 milyon dolar döviz geliri sağladı. O yıl üretim az olduğu için fiyatlar yükseldi. Fakat bu rekor sadece üretimin az olması ile açıklanamaz. Belirleyeceğiniz fiyat politikası ile ihracat gelirini artırabilirsiniz. Ama fındık politikanızı üreticiye, ülkeye kazandırmak yerine alıcılara kazandırmak üzerine kurduysanız, üstelik fındığı değerlendirecek sanayiniz yoksa elinizdeki altın değerinde fındığı çok miktarda ihraç edersiniz ve ‘rekor kırdık’ diye sevinirsiniz. Türkiye, 2021’de 2015 yılına göre 104 bin ton daha fazla iç fındık ihraç ederken 627 milyon dolar daha az gelir elde etti.”
