Soyadı ‘Koç’ olmasaydı sen Mustafa’yı şirkete başkan yapar mıydın – Vahap MUNYAR

Vahap MUNYAR

KOÇ Holding’in kurucusu Vehbi Koç, büyük torunu Mustafa Koç 18 yaşındayken, staj için Beko Ticaret A.Ş.’nin Genel Müdürü Cengiz Solakoğlu’nun yanına gönderdi.

1967 yılında 24 yaşındayken Beko Ticaret’te satış görevlisi olarak işe başlayan Solakoğlu, sürekli Anadolu’yu dolaşıyor, bayilerle sıcak teması ihmal etmiyordu.

1978-1979 döneminde Solakoğlu’nun Kayseri seyahati gündeme geldi. Normalde Mustafa Koç’la birlikte Kayseri’ye gitmesi gerektiğini düşündü. Ancak içi elvermedi. Endişesini Vehbi Koç’a açtı:

– Efendim, malumunuz hemen her gün ölümlü olaylar yaşanıyor. Bu ortamda Kayseri’ye Mustafa’yı götürmek istemiyorum.

Vehbi Koç, anında itiraz etti:

– Evladım, Mustafa bu memlekette yaşıyor, yaşamaya devam edecek. Hem sen de ana-baba evladısın. Mustafa, seninle Kayseri’ye gidecek…

Aradan yıllar geçti, Mustafa Koç eğitimini tamamladı, holding şirketlerinde önemli görevler almaya başladı. Solakoğlu, Mustafa Koç’u ilk staj yıllarından itibaren yakından izledi:

– Mustafa bir yandan çalışıyor, diğer yandan pilot olmaya, balık tutmaya, golf oynama, spor yapmaya vakit ayırıyordu.

Mustafa Koç bir gün kendine yakın gördüğü Solakoğlu’na içini açtı:

– Dedem beni şirketlerde başkanlık görevine getirmiyor.

Solakoğlu, önerisini ortaya koydu:

– En iyisi Vehbi Bey’e bir mektup yazmak. Mektup yaz, talebini de uygun bir dille ortaya koy.

Mustafa Koç, mektup formülünü uygun buldu. Solakoğlu bilgisayar başına geçip, Mustafa Koç’un ağzından mektubu yazdı. Mektup Vehbi Koç’a iletildi.

Vehbi Koç, ertesi gün Solakoğlu’nu çağırdı:

– Mustafa mektup yazmış… Başkanlık istiyor.

Mektubu uzattı, Solakoğlu okudu:

– Efendim çok güzel bir mektup. Gayet iyi yazılmış.

Vehbi Koç, Solakoğlu’na sordu:

– Soyadı “Koç” olmasaydı, sen Mustafa’yı şirketlerde Başkan yapar mıydın?

Solakoğlu yanıta şöyle girdi:

– Efendim, öncelikle soyadı “Koç”…

Ardından sürdürdü:

– Efendim, Allah gecinden versin. Sizden sonra başkanlık görevini Rahmi Bey, ondan da Mustafa Bey devralacak. Bence şimdiden yetki verin. Eksikleri, yanlışları varsa siz hayattayken görün. Mustafa Bey’in yetişmesi için önünü açın.

Cengiz Solakoğlu, pazar günü Next Akademi’de Levent Erden’in konuğu oldu. Solakoğlu, programda yeni çıkan kitabını gösterdi:

– Koç’ta 38 Yıl… Anadolu’dan Anılarla…

Erden, sohbetin başlığını şöyle belirledi:

Aile Şirketlerinde Profesyonel Yöneticilik…
Cengiz Solakoğlu, rahmetli Vehbi Koç ve Mustafa Koç’la anılarını programda paylaşıp ekledi:

– Mustafa Koç, Koç Holding’te Yönetim Kurulu Başkanlığı görevini başarıyla yürüttü. Başarısına her kesimden insana kendini sevdirebilmeyi de ekledi. Nitekim son yolculuğuna adeta insan seli ile uğurlandı.

Solakoğlu’nun “Koç’ta 38 Yıl” kitabı, her satırı dersle dolu anılarını içeriyor.

Oğlum dilin kesik kulağın delik olsun

17 yıldır 12 farklı aile şirketinde danışmanlık, yönetim kurulu üyeliği ve kimilerinde başkanlık görevi yürüten Cengiz Solakoğlu, başta Beko Ticaret olmak üzere Koç Grubu şirketlerindeki görevleri sırasında Türkiye’nin tüm il ve ilçelerine gittiğini belirtti:
– Anadolu insanından çok şey öğrendim.

Vefatından önceki son 6 yıl, Vehbi Koç’un hep yanında olduğunu vurguladı:

– Vehbi Bey’in unutamadığım sözlerinden biri siyasilerle konuşma, sohbet öncesi söylediği oldu: Oğlum dilin kesik, kulağın delik olsun.

Bu sözü açtı:

– Vehbi Bey o sözü, “Başkalarından aldığı sözü sana, senden aldığını da başkasına aktarabilir”anlamında söyledi.

Arçelik’te yabancı ortağa karşı çıktım ‘şovenist’ dediler
CENGİZ Solakoğlu, grupta söz sahibi olduğu dönemlerde Arçelik’e yabancı ortağın hep karşısında durduğunu belirtti:

– Nitekim Arçelik’te yabancı ortakla yolculuk 3 yıl sürebildi.

Vehbi Koç’un tartışmalar sırasında her konuşmayı sabırla dinlediğini vurguladı:

– O dönemde grupta olan bir profesyonel yönetici arkadaş, “Cengiz Solakoğlu’nun şovenist nutuklarından etkilenip yanlış karar vermeyelim. Kendisi buradan emekli olup ayrıldıktan sonra Arçelik’in cenazesini kaldırmak bize kalır” dedi.

Vehbi Koç’un bu sözleri de sabırla dinledikten sonra kendisine baktığını aktardı, sonra o yabancı ortakla ilgili şu bilgiyi paylaştı:

– Daha sonraki yıllarda Arçelik’in rakibi o yabancı grupla ortak oldu. Rakibimiz olan grubun patronu, oğlunun intiharına o ortaklık sonrası yaşadıklarının yol açtığını anılarının yer aldığı kitapta anlattı.

Bana iş öğretme git çay söyle
LEVENT Erden’in online ortamda gerçekleşen “Next Akademi” buluşmasında Cengiz Solakoğlu’na şu soru yöneltildi:

– Babanız ticaretle uğraşıyordu. Babanızla birlikte çalışmak yerine neden profesyonel hayatı tercih ettiniz?

Solakoğlu yanıtladı:

– Babam çok otoriterdi. Bizi hiç lafa karıştırmazdı. Bir şey söylediğimizde, “Bana iş öğretme, git çay söyle” derdi. O nedenle yanında kalmadım. Gazetede gördüğüm ilan üzerine Beko Ticaret’e başvurdum. Böylece Koç Topluluğu’nda 38 yıl çalışma şansı yakaladım.

Ardından ekledi:

– Kardeşim babamla çalıştı. Servetini 2-3’e katladı. Ben Koç Topluluğunda 38 yıl çalışmış olmaktan çok memnunum.

Sonra şu mesajı verdi:

– Benim maddi servetimden çok “manevi mevduat hesabım” çok büyüdü. Sosyal ağım çok genişledi. Bu da beni mutlu etti.

İktidara yaslanarak iş yapma kültürüne hep uzak durduk
CENGİZ Solakoğlu, Vehbi Koç’a çok yakın noktada çalışmanın, Koç Topluluğunda 38 yıl çalışmanın kendisine kazandırdığı iş kültürünü şöyle anlattı:

– Siyasi iktidarlara yaslanarak iş yapma kültürü bizden hep uzakta oldu.

Vehbi Koç’u şöyle tanımladı:

– Vehbi Bey insan sarrafı idi. Bakkal dükkanında bile işleri iyi yönetecek insanları seçer, yetkiyi verirdi. Sıkı denetimi de elden bırakmazdı.

Koç Grubu’nun eski yöneticilerinden örnek gösterdi:

– Hulki Alisbah, Vehbi Bey’in bu yaklaşımla bulduğu yöneticilerden biriydi. Hulki Bey, Sümerbank’ta Genel Müdürlük yapmış bir isimdi.

Vehbi Koç’un şu özelliğine de işaret etti:

– Vehbi Bey, günlük işlere müdahale etmezdi. Ancak, sorduğu sorularla yanlış adımların önünü önceden keserdi.