Gıdada durmak bilmeyen fiyatlar, sahte ve sağlıksız ürünlerin satışını artırdı
Ali Can Polat
Savaş ve virüs bahanesiyle yapılan zamlara ramazan bahanesinin de eklendiğini söyleyen üreticiler ve STK’ler, “Zamlara ve ramazan fırsatçılarına müdahale edilsin” diyor.
Dünya bu yıl ramazan ayına gıda güvenliği tehlikesi ve savaşın gölgesinde giriyor. Türkiye ise bunlara ek olarak yüksek enflasyon ve artan döviz kuru ile baş etmeye çalışıyor. Tüm bunların etkisiyle her yıl ramazan öncesi artan fiyatlar bu yıl daha fazla artıyor ve fırsatçılara gün doğuyor. Ramazanın gözdesi tatlıcılar, şeker ve fıstık fiyatlarını takip edemediklerini söylerken bakliyatçılar fahiş artışlara karşı çok önceden stoklar yapıldığını belirtiyor. Tüketici dernekleri ve esnaf konfederasyonu ise piyasaya taklit ve tağşiş ürünlerin çıktığını, yüksek fiyatlardan kaçan yurttaşların da bu ürünlere yönelmek zorunda kaldığını söylüyor. Ortak söylem ise “Gıda fiyatlarını düşürmek şart. Bunun için de akaryakıt ve elektriğe müdahale şart” oluyor.
Yurttaşın ramazan ayını huzurlu bir şekilde geçirmesi için benzin, elektrik ve doğalgaz zamlarına müdahale edilmesi gerektiğini söyleyen Türkiye Esnaf ve Sanaatkârlar Konfederasyonu Başkanı Bendevi Palandöken, “Sokakta gıda satan fırsatçılar ve fahiş fiyat uygulayan satıcılara karşı da denetimler sıklaştırılmalıdır. Ayrıca, yardım kolilerinin içine son kullanma tarihi yakın ürünlerin koyulduğunu da duyuyoruz. Ayıptır günahtır” diye konuştu.
Özellikle gıda ürünlerinde piyasaya taklit ve tağşiş ürünlerin çıktığını söyleyen Tüketici Dernekleri Federasyonu Başkanı Aziz Koçal ise “Vatandaş da yüksek fiyatlardan kaçmak için alıyor. Bakanlıkların denetimleri en az 3-4 ay sürüyor, o sırada ürünler raflarda satılmaya devam ediyor” dedi.
‘DENETİM GEÇ KALIYOR’
Tatlıcı esnafının özellikle ramazan ayında büyük mağduriyetler yaşadığını söyleyen İstanbul Şekerci Pastacı Tatlıcı Esnaf Odası Başkanı Aykut Şener ise şöyle konuştu:
“Yılbaşından bu yana satış fiyatlarımız yüzde 50, maliyetlerimiz ise yüzde 100 arttı. Şeker ve fıstık fiyatlarını takip edemiyoruz. Akaryakıt zamlarına şaşırmıyoruz bile. Bunlara ek olarak bir de ramazan öncesi çeşitli bahanelerle birçok hammadde fiyatına yeni zamlar geliyor. Olan hem esnafa hem de vatandaşa oluyor.”
Ramazan öncesi, fahiş fiyat artışları yaşanmaması için stoklar yapıldığını söyleyen REİS Gıda sahibi Mehmet Reis, “Biz marka olarak birçok perakendeciye şubattan itibaren ürünleri sattık. Fahiş artış olmasın diye stoklarını yaptılar. Ama tabi ramazana kadar taşıma maliyetlerinde yaşanacak artışlar fiyatlara yansıyabilir, bu normaldir” dedi.
‘DENETİM GEÇ KALIYOR’
Tatlıcı esnafının özellikle ramazan ayında büyük mağduriyetler yaşadığını söyleyen İstanbul Şekerci Pastacı Tatlıcı Esnaf Odası Başkanı Aykut Şener ise şöyle konuştu:
“Yılbaşından bu yana satış fiyatlarımız yüzde 50, maliyetlerimiz ise yüzde 100 arttı. Şeker ve fıstık fiyatlarını takip edemiyoruz. Akaryakıt zamlarına şaşırmıyoruz bile. Bunlara ek olarak bir de ramazan öncesi çeşitli bahanelerle birçok hammadde fiyatına yeni zamlar geliyor. Olan hem esnafa hem de vatandaşa oluyor.”
Ramazan öncesi, fahiş fiyat artışları yaşanmaması için stoklar yapıldığını söyleyen REİS Gıda sahibi Mehmet Reis, “Biz marka olarak birçok perakendeciye şubattan itibaren ürünleri sattık. Fahiş artış olmasın diye stoklarını yaptılar. Ama tabi ramazana kadar taşıma maliyetlerinde yaşanacak artışlar fiyatlara yansıyabilir, bu normaldir” dedi.
KOLİ FİYATLARI YÜZDE 100 ARTTI
Enflasyondan nasibini alan ramazan kolilerinde ise fiyatlar bir yılda yüzde 100’e varan oranlarda arttı. Bir zincir markette geçen yıl 69.95 liraya satılan ve toplamda 13 ürün bulunan en düşük ramazan kolisi, bu yıl yüzde 43 zamla 99.90 liraya satılıyor. Ancak bu paketin içinde bulunan tuz, salça gibi ürünlerin markası daha bilinmeyen markalarla değişmiş ve daha önce kutuda bulunan 1 kiloluk bulgur çıkarılmış. Aynı marketin orta seviye olarak sunulan ve 22 parçadan oluşan paketi ise geçen yıl 99.90 liraya satılırken bu yıl yüzde 70 zamla 169.90 liraya satılıyor. Bu pakette de yine salça, daha ucuz bir marka ile değişmişken reçel, Türk kahvesi, kırmızı mercimek gibi ürünler yer almıyor. Bunların yerine daha ucuz olan iki adet makarna ve fasulye yer alıyor. Geçen yıl 134.90 liraya satılan en büyük koli ise, bu yıl yüzde 100’lük zamla 269.90 liraya satılıyor.
