Ukrayna’daki savaş bir sonraki ayçiçeği hasadını da etkileyebilir
Ayçiçek yağı fiyatlarında yüzde 50 artış yaşanırken, fiyatların daha da artacağını düşünen vatandaşlar dün marketlere akın etti. Ancak Ukrayna’da devam eden savaş sadece mevcut ayçiçeği yağı üretim ve ticaretini değil bir sonraki sezonun üretimini de tehdit ediyor. Ayçiçeği nisan-mayıs döneminde ekilip eylülden itibaren hasat ediliyor. Ukraynalı çiftçilerin ekim için gerekli gübre gibi malzemelere erişiminin kalmamasıyla gelecek sezonun üretim ve hasadı da tehlikeye girdi. S&P Global Commodity Insights’a bilgi veren bir uzman “Ayçiçek yağı sevkiyatları tamamen durdu. Bu (savaş) 2-3 hafta daha devam ederse ayçiçeğinde bahar ekimleri ertelenebilir, gelecek sezon hedefleri riske girebilir” ifadelerini kullandı.
Rusya’nın Ukrayna’yı işgal girişimi devam ederken son günlerde Türkiye’de ve dünyada ayçiçeği ve ayçiçeği yağı önemli bir gündem maddesi haline geldi. Bunun nedeni Ukrayna ve Rusya’nın hem dünyanın en büyük ayçiçeği yağı üreticileri hem de ihracatçıları olmaları.
ABD Tarım Bakanlığı verilerine göre Ukrayna yıllık 7.3 milyon ton ile açık ara dünyanın en büyük ayçiçeği yağı üreticisi (ham+rafine) konumunda bulunuyor. Ukrayna’yı 5.8 milyon tonla Rusya takip ediyor. Ukrayna geçtiğimiz yıl 7.3 milyon tonluk üretiminin 6.6 milyon tonunu ihraç etti ve dünyanın en büyük ayçiçeği yağı ihracatçısı oldu. Ukrayna’yı 3.8 milyon ton ile Rusya takip etti. İhracatta bu iki ülke tüm dünyaya fark attı.
Buna karşılık Türkiye 800 tonu aşkın ithalatıyla geçen yıl Hindistan ve Çin’in ardından dünyanın en çok ayçiçeği yağı ithal eden 3. ülkesi oldu. Hindistan 2.7, Çin ise 2.2 milyon tonluk ithalat yaptı. Türkiye geçen yılki 1.1 milyar dolarlık ayçiçeği yağı ithalatının yüzde 80’ini, ocak ayındaki 166.6 milyon dolarlık ithalatın ise neredeyse tamamını Rusya ve Ukrayna’dan yaptı Savaş nedeniyle bölgede ticaret durma noktasına gelirken, ayçiçeği yağında düşen arz Türkiye dahil dünya genelinde fiyat artışlarına yol açtı.
‘YETERLİ STOK BULUNMAKTADIR’
Tarım ve Orman Bakkanı Vahit Kirişci konuya ilişkin sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada “Ayçiçek yağı gibi temel gıda ürünlerinde yeterli stok bulunmadığı yönünde paylaşılan bilgiler doğru değildir. Gerekli tedbirler alınmıştır. Ülkemizin yeterli miktarda ayçiçek yağı stoku bulunmaktadır. Asılsız iddialara itibar etmeyin. Endişe edilecek bir durum söz konusu değildir” ifadelerini kullandı.
