Sadece bir yerde yetişiyor… ‘Sahte muz’ iklim krizini çözebilecek mi?

Şimdilik sadece Etiyopya’da yetiştirilen ve ‘sahte muz’ olarak da adlandırılan enset adındaki bir bitki uzmanlara göre insanlığı bekleyen iklim krizi kaynaklı gıda kıtlığındaki kurtarıcımız olabilir! İşte haberin ilginç detayları…

Koronavirüs salgınının da etkisiyle giderek şiddetlenen iklim krizi özellikle az gelişmiş ülkeler için büyük bir gıda yoksunluğunu da beraberinde getirdi. Birleşmiş Milletler’in yaptığı uyarıya göre önümüzdeki 30 yıl içinde, küresel ısınma konusunda ciddi adımlar atılmazsa, gıda temini ve güvenliği büyük tehdit altında olacak. Tohumların uzun kuraklıklar, sıcak hava dalgaları, ani seller ve böcek istilası gibi durumlara maruz kalması, milyarlarca insan için yokluk ve açlık anlamına gelecek.

Mısır ve buğday gibi hayati önemdeki ürünlerin üretimi fosil emisyonlarının artışından kaynaklı iklim olayları nedeniyle giderek düşüyor. Afrika ve Orta Amerika’da mısırın yıllık tüketimi 1 milyar tonu bulurken buğday da dünya nüfusunun Kalori ve protein ihtiyacının yüzde 20’sini karşılıyor.

Hal böyle olunca da bahçecilik ve tarım uzmanları, hızla ısınan dünyamızda, az bilinen ama daha dayanıklı ve artan nüfusu besleyebilecek kadar bol yetiştirilebilecek tohumların arayışında.

‘Enset’ adı da verilen ve Etiyopya muzu ya da sahte muz olarak da adlandırılan bitki ise tam burada devreye giriyor. Ülkenin yüksek güneybatı bölgesinde yetişen bu bitki 10 metreye ulaşan boyuyla ve yıl boyu yetişmesiyle biliniyor ve bölgede 20 milyondan fazla insanı doyuruyor.

Gerçekte bir meyve olmayan ancak muza benzeyen bitki yenilebilir değil ancak bitkinin nişastalı sapları ve kökleri tüketilebiliyor. Bunlardan elde edilen püre fermente ediliyor ve hamur haline getirilerek ekmek ya da lapa yapılabiliyor.

Bu bölge dışında yetiştirilmeyen enset bitkisi, Güney Afrika’ya kadar uzanan nehir vadilerinde kendiliğinden de yetişebiliyor.

Bu vahşi bitki acı ve nahoş tadına rağmen görüntüsü itibarıyla çok daha geniş bir coğrafyada yetiştirilebileceğine inanılıyor.

Bu bitki o kadar verimli ki sadece 15 tanesi bir kişiyi tüm yıl boyunca besleyebilir. Etiyopya’da bu bitkiye ‘açlık düşmanı’ adı veriliyor ve tüm tohumlar ölse de bu bitki büyümeye devam edebiliyor.

Ensetin ileride iklimsel etkiler daha da ağırlaştığında 100 milyondan fazla insanın gıda kaynağı olabileceği belirtiliyor.

Bilim insanları enset bitkisinden bahsederken şu an dünyada en yaygın kullanılan besinlerden olan patates ve domatesin Güney Amerika’dan geldiğini ancak şu an her yerde yetiştirilebildiğinin altını çiziyor.

Ensetten yapılan hamur
Enset de kuraklığa ve bitki hastalıklarına dayanıklılığı ve yıl boyunca yetiştirilebilip kolayca saklanabildiği için geleceğin gıdası olmaya aday.

Araştırmacılar iklimsel aşırılıkların 2070 yılına kadar enset üretimini yüzde 37-52 oranında azaltabileceğini düşünse de bu bitki yine de Etiyopya, Kenya ve Uganda’da ve Güney Afrika’nın büyük bölümünde yetiştirilebilecek.