Tarım ve kooperatifçilik neden iç içe olmalıdır?
Osman AROLAT
Tire Süt Kooperatifi Başkanı Mahmut Eskiyörük‘ün ifadesiyle ‘’Tarımı hor gören, yarını zor görür…‘’ Türkiye ’gıda güvenliği olmayan ülke‘’ sıfatından kurtulmak için tarımda kooperatifleşmeye dört elle sarılmalı.
Uluslararası Göç Politikaları Geliştirme Merkezi’nin Bursa, İstanbul, İzmir, Kayseri, Konya ve Mersin’de kayıtlı kooperatiflerde Suriyeli istihdam edilmesi koşuluyla proje başına 40-300 bin Euro destekle, toplam 2 milyon Euro hibe verileceği haberini okuyunca, ülkemizdeki kooperatiflerin yerini düşündüm.
Türkiye’de kooperatifçiliğin temeli 153 yıl önce Mithat Paşa tarafından 1867 yılında atıldı. Cumhuriyetin ilk yıllarında kooperatifçiliğe önem verilmesiyle tarım sektörünün GSMH içerisindeki payı yüzde 42.5 düzeyine çıktı. 1970’lerden bu yana ise sürekli gerileyerek 2010 yılında yüzde 9.4 düzeyine dek indi.
Buna karşılık 2000’li yıllardan bu yana Türkiye net ürün ithalatçısı durumunda. 5 yıldan uzun süre, ithalatı daha fazla olan ülkelere ‘’gıda güvenliği olmayan ülke‘’ sıfatı veriliyor ki, Türkiye ne yazık ki bu kapsamda. Bu tablo tarımsal nüfusun ve ekim alanlarının gerilemesinin bir sonucudur.
Buna karşılık, son yıllarda mazot, gübre ve ilaç gibi girdi maliyetlerinin dövize bağlı olarak hızla artması tarımsal üretimde gelirin hızla düşmesine neden olduğu için birçok çiftçi tarlalarında üretim yapmaktan vazgeçmekte, borçları nedeniyle tarlaları ve traktörlerinin haciz edilmesi ile karşı karşıya kalmaktadırlar. Tarım ve gıda, insan yaşamının olmazsa olmazıdır….
Bu nedenle temel eksenini üreticilerin oluşturduğu kooperatiflerin yerinin çok önemli olduğu unutulmamalıdır. Çünkü tarım artık ferdi çabayla yürütülecek bir iş olmaktan çıkmıştır. İksir, tarımsal faaliyeti kooperatif çatısı altında yürütmektir. Bu anlamda Tire Süt Kooperatifi çok iyi bir örnektir. Hem doğrudur, hem sonuç alıcıdır, hem de ortağına pay dağıtan konumdadır. Tire Süt Kooperatifi Başkanı Mahmut Eskiyörük‘ ün anlamlı ifadesiyle ‘’Tarımı hor gören, yarını zor görür…‘’ Önlem almazsak, Türkiye kısa dönemde yarınını zor görecek noktaya taşınmaktadır.
