‘Devlet şeker vermiyor özel sektör cep yakıyor’
Gıda sanayisinin temel hammaddelerinden olan şekerde, hem tedarik hem de fiyat krizi çıktı. Devlete bağlı Türkşeker’in üreticiye hem yeterli ürün vermediğini, hem de teslimat süresini 15-20 güne çıkardığını söyleyen gıda üreticileri, “Özel şeker fabrikaları da devletten yüzde 30 daha pahalıya satış yapıyor. Ya Türkşeker bize yeterli ürün versin, ya da özellerin fiyatına müdahale edilsin” dedi.
Şeker piyasasında, kamu-özel sektör yapısı nedeniyle oluşan ikili fiyat yapısının, hammadde teminindeki sıkıntıları artırması, gıda sanayicisinin tepkisine yol açtı. Son dönemde hem kamudan, hem de yüksek fiyat nedeniyle özel sektörden şeker temininde sıkıntılar yaşandığını öne süren gıda sanayicileri, hem iç piyasada hem de ihracat üretimlerinde alarm zilleri çalındığını söyledi. Gıda piyasası temsilcilerinin anlattığına göre sıkıntı şöyle: Devlete bağlı Türkşeker, çuvalı 265 TL’den satış yapıyor. Ancak iddia edilene göre, sınırlı tonajda ürünü 15-20 güne varan bekleme süresi sonunda teslim ediyor. Şeker temini için rotayı özel sektör şeker fabrikalarına kıran gıda üreticileri ise, bu kez bu fabrikalarda 340 TL’lik çuval fiyatıyla karşılaşıyor. Arada yüzde 30 fark bulunuyor. Üretim maliyetini artırmamak için yüksek fiyatlı ürünü almak istemeyen gıda üreticileri, devlete sesleniyor: ‘Ya Türkşeker bize ihtiyacımız kadar olan şekeri zamanında versin, ya da özel sektörün alıp başını giden fiyatlarına ‘dur’ deyip fiyatı sabitleyin.’
Kopuz: Regülasyon şart!
Konuyla ilgili DÜNYA’ya açıklamalarda bulunan Türkiye Gıda ve İçecek Sanayii Dernekleri Federasyonu (TGDF) ve Şekerli Mamül Sanayicileri Derneği (ŞEMAD) Başkanı Şemsi Kopuz, “Sanayici şekeri almakta zorluk çekiyor. Türkşeker fabrikasına ismini yazdırıyorsun. 15-20 gün sıra var. Çuvalı 265 lira. Sanayici bu kadar süre nasıl beklesin? Üretim yapacak, ihracat yapacak, ona göre yabancı müşteriye ihracatla ilgili taahhütlerimiz var. Bu kez, rotayı özellere çeviriyoruz, onlar da ya mal vermiyor ya da verdikleri fiyat, çuvalda 340 TL. Yani yüzde 30 fark var” dedi.
Bu farkın, günün sonunda tüketiciye yansıyacağına işaret eden Kopuz, “Burada regülasyon yapılması lazım. Sanayi rantçılara itiliyor. Sanayicinin hammaddesinde, tedarik zincirinde gerek ihracat gerekse iç pazarda tehlike alarmları çalıyor, kırılmalar yaşanıyor” açıklamasını yaptı.
‘İhracat tehlikeye atılıyor’
Şemsi Kopuz, yüzde 30 daha pahalıya satmalarına rağmen, bazı özel sektör şeker firmalarının mal dahi vermediğini, sanayiciyi devletten alıma yönlendirdiğini öne sürerek şunları anlattı: “Şimdi burada değişik bir durum daha var. Sanayici devletten alıma yönlendiriliyor ama devletin stoklarında ürün biterse, bu kez tam karaborsa olur. O zaman yüzde 50’ye varan zamlarla bile karşılaşabiliriz. Dolayısıyla, tamam, ülkede serbest piyasa ortamı var ama fiyat farkı bu kadar olmamalı. Devletin durumu regüle etmesi şart. Fiyatta belirsizlik olmayacak. Bunu kontrol edeceksin. Bu ana hammadde, Türkiye’de üretilen bir hammadde. Bunu yapmadığın zaman piyasa rantçılara kalıyor.”
Şekerdeki sıkıntılı durumu Türkşeker yönetimiyle de görüştüklerini, ancak herhangi bir düzenlemenin yapılmadığını açıklayan Kopuz, sanayicinin ihracat amaçlı şekeri de (C Şeker), uzun zamandır ne devlet, ne de özel sektör şeker fabrikalarından temin edemediğini öne sürdü. Kopuz, “Helva üreticileri arıyor, ihracat sözü vermişler, ama ne devletten ne de özel sektörden ihracat kayıtlı şekeri alamadıklarını söylüyorlar. İhracatçının belli taahhütleri var. Yıllardır kazandığımız pazarlar var. İhracat da tehlikeye giriyor” şeklinde konuştu.
