Yumuşak emtia sert yükseliyor

Uluslararası piyasada pamuk fiyatlarının 10 yılın zirvesine çıkması, iplik fiyatlarını artırdı. Çeşidine göre değişmekle birlikte son iki haftada iplik fiyatları yüzde 12 ile yüzde 30 arasında değişen oranlarda zamlandı. Hazır giyim ve konfeksiyon sektörü temsilcileri, kur nedeni ile ‘fiyat indirim’ baskısı artarken, iplik fiyatlarındaki artışın fiyat tutturmayı zorlaştırdığını belirtiyorlar.

Hazır giyim endüstrisinde kullanılan hammaddenin dörtte birini oluşturan pamukta fiyatlar hem yurtiçi hem de yurtdışı piyasada rekor kırdı. Uluslararası piyasada pamuğun libre fiyatı 1 doları aşarak 2011’den bu yana en yüksek seviyeye yükselirken yurtiçinde ise kg fiyatı 25,5 TL’ye kadar çıktı. Söz konusu yükseliş ile birlikte uluslararası piyasada pamuğun fiyatı ocak başından buyana yüzde 46 yükselirken, yurtiçinde ise söz konusu yükseliş oranı yüzde 91’e ulaştı. Pamuk fiyatlarında yaşanan artış iplik fiyatlarına da yansıdı. Pamuk ipliğinde çeşidine göre son iki haftada fiyatlar yüzde 12 ile yüzde 30 arasında değişen oranlarda zamlandı. Sektör temsilcileri pamukta artık yeni bandın 1-1,5 dolar olduğunu belirterek talebin arttığı böyle bir dönemde fiyatların da hızlı artmasının ihracatçıyı zor durumda bıraktığını fiyat tutturmakta zorlandıklarını söyledi. Öte yandan kurda yaşanan artış nedeni ile hammaddede yaşanan artışı fiyatlara yansıtamadıklarını vurgulayan iş dünyası temsilcileri, pamuk fiyatlarında artışın devam edeceği beklentisi ile özellikle içerde üretilen pamuğun ve ipliğin önce iç piyasaya verilmesi gerektiğini vurguladı.

“Pamukta yeni bant 1-1,5 dolar”

Pamuk fiyatları en son geçen yıl kasım ayında yükselişe geçmişti. O dönem tekstil sektörlerinde iplik fiyatları hızla artmış ve tedarik ile ilgili de sıkıntılar yaşanmıştı.

Piyasada sorulan soru şu: Pamuk fiyatlarında artış devam edecek mi ve bu durum geçen yıla benzer bir soruna yol açacak mı?

Tekstil sektörünün önemli oyuncuları arasında yer alan Yağmur Tekstil’in Yönetim Kurulu Başkanı Yavuz Kaya, 2010’un 7. ayından sonra da uluslararası piyasada pamuk fiyatlarının çok hızlı bir şekilde yükselişe geçtiğini ve 2011’de libre fiyatının 2,20 doları gördüğünü hatırlattı. Bu durumu daha çok spekülatif hareketlere bağlayan Kaya, aynı yıl fiyatların yeniden normalleşerek 85-90 cente kadar düştüğünü anlattı. Bu güne kadar geçen sürede fiyatların bandın 60-95 cent arası kaldığını dile getiren kaya şöyle devam etti: “Artık yeni bandımız 1-1,5 dolar. 95’ler yine düşer mi düşer, ama 100 altına kalıcı olmasına imkan yok. 2,2 dolarlara gider mi, birileri spekülatif bir hareket yapar mı yapar ama önümüzdeki yıl kasım ayına kadar 1-1,5 dolar bandında kalmasını bekliyoruz” dedi. Bu yükselişin sebebi hakkında ise Yavuz şu ifadeleri kullandı: “pandeminin getirdiği belirsizlik nedeni ile tüm emtialar dibe vurmuştu. Pamukta libre fiyatı 48 centlere kadar gerilemişti. Sonra normalleşmeye başladı. Bütün emtialar yükseldi. Hepsi yükselmişti sıra pamuğa geldi. Dünya bir kuraklık dönemi yaşıyor. Bunun yansıması da arkadan geliyor. Artık bundan sonra tarımsal emtialara bakarken küresel ısınma ve su ihtiyacı olarak bakmak gerekiyor. Bir kg pamuk için 10 bin litre su tükettiğimizi unutmamamız gerekiyor. Önümüzdeki yıllarda tekstile bakışımızda kesinlikle su ihtiyacı her zaman aklımızın bir kenarında olması gerekir.”

12 günde iplik fiyatları yüzde 20 arttı

Durumun iplik fiyatlarını artırma noktasında ise Kaya, pamuk fiyatlarındaki artışa bağı olarak iplik fiyatlarında da hızlı bir yükseliş yaşandığını anlattı. Kaya, “Son 15 günde yüzde 20’den fazla arttı iplik fiyatları. Bunun büyük bir bölümü 12 günde oldu. Bu durum 12 iş gününde gerçekleşti. Dolarda da yeni bant var artık. 8,30-930. İhracatçının döviz olarak avantajı var. Kışlık ürünlerin imalatı tamamlandı, vitrindeki yerlerini aldı. Orada etiket değişir mi, markaya göre belirlenecektir o ama yazlık ürünlere bunun etkisi en az yüzde 20-25 fiyat artışı olarak görülecektir. Zaten Türkiye’de beklenti enflasyonu diye bir şey oluştu. Herkes işçilik, enerji, hammadde fiyatlarında yükseliş bekleyerek fiyatları önceden artırıyor” diye konuştu.

“Bu durumdan faydalanan tüccarlar var”

Bu durumun ihracatı da önemli oranda etkilemesi bekleniyor. Hazır giyim sektörü, geçen ay 1 milyar 948 milyon dolar ile rekor kırmıştı. İstanbul Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği (İHKİB) Başkanı Mustafa Gültepe, pamuk ve dolayısıyla iplik fiyatlarında yaşanan artış nedeni ile çok sıkıntı yaşadıklarını söyledi. “Böyle bir ortamda ne üretimde yapılır ne de tedarik edilir” diyen Gültepe, “Müşteriye fiyat veremiyoruz. Günlük fiyat veriyoruz. Projeksiyon yapamıyoruz. Önümüzdeki iki ay içinde şu kadar alacağım diyemiyoruz. Bugün sipariş verirsen bugün fiyatlandırır ipliğini, kumaşını, aksesuarını alabilirsen alıyorsun. Bunu da almakta sıkıntı var. Uluslararası pazarda bu dalgalanma var ama Türkiye’de bunu farklı bir şekilde kullananlar da var. Fiyatlar artacak beklentisi ile satmayan tüccarlar var. Fiyatların nereye gideceği de beli değil. Şu an kaygan bir zeminde ayakta durmaya çalışıyoruz” dedi.