Tarladan Sofraya Gelene Kadar Kar Tanesi Çığ Oluyor

(Gıda Tarım – Özel Haber)
Tarladan markete gelinceye gıdaların fiyatı nasıl ve neden artıyor? Yüksek gıda fiyatları uzun bir süreden beri ülkenin gündeminden düşmüyor. Cumhurbaşkanından sokaktaki yurttaşa kadar herkes aynı soruyu soruyor. “Üreticide kilosu 1 lira olan ürün markette nasıl 6-7 liraya satılıyor?”

Bu soruya verilen yaygın cevap, üreticilerle tüketiciler arasındaki zincirin diğer halkalarının yani aracıların fiyatları arttırdığı yönünde. Ama gerçekten öyle mi, aracılar olmasa her şey ucuzlar mı?

Tarladan sofraya kadar olan süreçte epey aşama var: Üretim, hasat, işleme, boylama, paketleme, ambalaj, üretim bölgesinden tüketim bölgesine ürünün taşınması yani lojistik, piyasaya arzı, market, manav ve pazarlarda satışa sunulması.

FAO ‘nun 37 ülkenin 2005 ile 2015 yılları arasındaki verilerinden derlediği tarladan sofraya gelene kadar gıda üretimini dört ana yüzdesini tek tek başlıkları altında açıklıyor.

Güncel olan bu tartışmada tarladan sofraya maliyet hesaplanırken ürünün tarladaki ya da daldaki fiyatından tüketiciye gelene kadar bazı gider kalemlerinin atlandığı bilerek görmezden geliniyor. Özellikle kamusal vergilerin üretimden, sofraya gelene kadar her kalemde yüklü miktarda olması ürünün tüketici fiyatını artırıyor.

FAO’nun yapmış olduğu araştırmada veriler tabloya 37 ülkenin sistemine göre yerleştirilmiş. Türkiye’de kamusal vergilerin çok yüksek oranlarda olması ürünün sofraya gelene kadar olan süreçte maliyetini doğal olarak yükseltmekte

FAO Tablosuna göre tarladan sofraya maliyet tablosu şöyle:

TARIM ÜRÜN % 20: Tabloda maliyetin % 20 si tarımsal üretimin payına düşmüş. Birçok farklı ürünün ortalaması alınarak yıllar içinde bu pay öngörülmüş
NAKLİYE% 9: Bu günkü akaryakıt fiyatları ile 2015 den bu güne bu yüzdede de bir yükseliş olduğunu kabul etmek gerekiyor tarladan hap paketleme nakliyesi
PAKETLEME TASNİF %23: FAO nun orjinal belgesinde bu başlık Üretim Manufacture olarak geçiyor. Bu başlığı Paketleme, tasnif, fireler, kamu maliyeti olarak da detaylandırmak gerekli.
4.TOPTAN PARAKENDE % 48: Toptan ve perakende bölümünü ana gider başlıkları.

1-Toptancı genel nakliye, kamusal maliyet

Perakende nakliyesi kamusal maliyet.
3.Dükkân hazırlığı

4.Müşteri memnuniyeti için genel konforun sağlanması (Dükkân kira elektrik personel 5. Nihai tüketiciye sunumdaki kamusal maliyet işlemlerinden doğan vergi