Patateste ‘ekim’ sıkıntısı!
İç piyasada pandemi nedeniyle tüketim geriledi ama girdi maliyetleri yükseldi. Üreticinin 1 kilogramını 1 liranın üzerinde mal ettiği patates tarlada 40-50 kuruşa kadar düştü. İthal patates, üreticinin dayanma gücünü iyice kırdı. Birçok bölgeden “Borç sarmalına düşen üretici, bu yıl patates ekmeyecek” uyarıları geliyor.
Pandemi nedeniyle turizm sektörü ile otel ve lokantaların kapalı olması patateste iç tüketimi düşürdü, tarla fiyatı maliyetlerin çok altına indi. Bir yıl önce alınan ihracat yasağı kararının ardından yabancı alıcılarını da kaybeden ve sezonu kaçıran üreticilerin malı ellerinde kaldı. Ürettiği patatese alıcı bulamayan ve zarar eden üretici, depo maliyetlerini karşılayamadığı için ürününü ya çürümeye terk ediyor ya da hayvanlarına yediriyor. Afyonlu patates üreticileri, Mısır ve Suriye’den patates ithal edildiğine yönelik duyumlar aldıklarını da belirterek, gelecek yıl patates üretmeyeceklerini söylüyor.
Arz-talep dengesi kurulmalı
Afyonkarahisar’daki ilçe ziraat odaları başkanları ile ziraat mühendisleri odası yetkilileri konu ile ilgili DÜNYA’ya açıklamalarda bulundu. TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Baki Remzi Suiçmez, “Üretimin azalması, üretim maliyetlerinin ve bağlı olarak fiyatların yükselmesi durumunda ithalat tek çözüm olarak görülüyor. Tarım ekonomisinde arz-talep dengesi şart. Tarımsal üretimde bir politika ve stratejimiz yok. Ürününü depoda tutan çiftçimiz stokçu değildir. Küçük çiftçi ürününü elinde tutmaz. Stoklayamaz, hemen satar” diye konuştu. Çiftçinin önünü görmesi için tarımsal krediler ya da diğer kredi türlerinde pozitif ayrımcılık yapılmasını isteyen Suiçmez, “Üretici ve tüketici kooperatifleri aracılığıyla üretici üretimden, tüketici ise farktan olumsuz etkilenmemeli. Devlet eliyle arz-talep dengesi kurulsun” dedi.
İhracat yasağı kalktı ama biz müşterimizi kaybettik
Pandemi nedeniyle tüketimin düştüğünü, iç piyasada talebin azaldığını ve ihracat yapılamadığını söyleyen Şuhut Ziraat Odası Başkanı Ömer Tunçay da “Arz talep dengesi bozuldu. Depolar patates dolu. Tarlada fiyatı 60-70 kuruş arasındaydı. Maliyetimiz kiloda 1-1,2 lira. Tarlada satamayınca depolara koyduk. Depolamada maliyetleri de karşılayamıyoruz. Geçen yıl uygulanan ihracat yasağı nedeniyle yurtdışı tedarikçilerle anlaşma yapamadık. Yasak kalktı ancak biz müşterilerimizi kaybettik. Patatesimizi Arap ülkeleri ve Suriye’ye ihraç ediyorduk. Bu yıl Suriye’ den, Mısır’dan patates ithal edildiğini duyuyoruz” açıklamasını yaptı.
Patates çiftçisi en az 3 yıl kendine gelemez
Üreticiye maliyeti 90 kuruş olan patatesin 50 kuruşa alıcı bulamadığını ve büyük bir zararın oluştuğuna dikkat çeken Dinar Ziraat Odası Başkanı Cengiz Güçlü ise, “2021 sezonunda rekolte daha da düşecek. Bu iş patates ithalatına kadar gidecek. Çiftçi öyle bir duruma geldi ki en az 3 yıl kendine gelemez. Birçoğu tarımı bırakma noktasına geldi” diye konuştu.
