Köy Enstitüleri’nin kapatılışının 67. yılında…
Köy Enstitüleri’nin sonlandırılışının 67. yılında bu deneyden Mesleki Teknik Okullar konusunda yararlanabiliriz. O dönem amaç, köylerde eğitimden tarıma, kültürel değerlerden sağlığa her alanda genç kuşaklara ışık olacak öğretmenlerin yetiştirilmesiydi.
17 Nisan 1940’da Hasan Ali Yücel’in bakanlığı döneminde İsmail Hakkı Tonguç yönetiminde Köy Enstitüleri 20’yi aşarak yurt geneline yayıldı. 1946 yılında tek parti döneminde Köy Enstitüleri’ne bir muhalefet başladı. 1954 yılında, çok partili dönemde DP’nin kararıyla öğretmen okullarına dönüştürülerek kapatıldı. Köy Enstitüleri modelinin fikir temeli ABD’li eğitim profesörü John Devey’in 1924’deki “Türkiye’de eğitim nasıl olmalı?” raporuna dayanır. 1925 yılında Maarif Mecmuası’nda yayınlanan rapora dayalı hareket ancak 1939 yılında Hasan Ali Yücel’in Milli Eğitim Bakanı olmasıyla hayata geçti. Amaç, köylerde eğitimden tarıma, kültürel değerlerden sağlığa her alanda köye ışık olacak öğretmenlerin enstitülerde yetiştirilmesiydi. Köy Enstitülü öğretmenler gittikleri merkezlerde sadece eğitim alanında değil, üretim alanında da önemli gelişmelere imkan sağladılar.
Köy Enstitüleri, köylerin küçük pencerelerinden giren ışığın ardından, duvarın yıkılması ve yeniden inşası gibi çok önemli gelişmelere neden oldu. Bir eğitim ve köy kalkınması modeli olan Köy Enstitüleri, bugünkü eğitimimiz açısından da yol göstericidir.
Köy Enstitüleri’nin kuruluşundan kapanışına geçen 13 yıllık dönemi, bugün bile önem taşımaktadır. O nedenle bugün de Deutsche Welle’de “Köy Enstitüleri Kapanmasaydı…” başlığıyla geniş bir analize yer veriliyor.
Köy Enstitüleri bugün yeniden kurulmayabilir. Ancak Köy Enstitüleri deneyinden ve birikiminden bugün de eğitim yapımız içinde yararlanılacak konular araştırılmalıdır.
Meslek Teknik Okulları eğitiminde Köy Enstitüleri deneyiminin birikiminden yararlanılacak birçok konu olabileceğini düşünüyorum. Meslek Okullarında, Köy Enstitüsü eğitiminin temelinde yer alan, “Hayatın gerçek problemlerini öğrenme; özgür ve aktif yurttaşlar yetiştirme” ilkesi bugün Mesleki Teknik Okullarında “İş yaşamının gerçek problemlerini öğrenme, özgür ve aktif yurttaşlar yetiştirme” ilkesi şeklinde, 21. Yüzyıl’a uygun hayata geçirilebilir.
