Gıdadaki zehiri saklıyorlar
Zehirli Sofralar Platformu, Türkiye’nin ihraç ettiği 372’ye yakın gıda ürününün pestisit nedeniyle geri gönderildiğini açıkladı. Yaşam savunucuları, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın şeffaf olmasını talep etti.
Tarım zehirleri sebebiyle Avrupa Birliği’den (AB) ve diğer ülkelerden Türkiye’ye geri dönen gıda ürünleri rekor seviyeye ulaştı. Gıda güvenliği ve sağlıklı bir gelecek için bir araya gelen Zehirsiz Sofralar Platformu, bakanlıktan gıda ürünlerindeki denetimlerin artmasını ve şeffaflık talep etti.
Pestisit sebebiyle 2021 yılında AB ülkelerinden Türkiye kaynaklı 372 bildirim yapıldı. Ancak Tarım ve Orman Bakanlığı rekor seviyeye ulaşan bildirimler, geri dönen ürünlere ne olduğu ve kendi yaptığı denetimlerine dair herhangi bir açıklama yapmamakta ısrarcı.
ÜÇ KAT ARTTI
AB Komisyonu, gıda ve yemlerde yapılan kontroller sırasında tespit edilen gıda risklerini, Gıda ve Yemler İçin Hızlı Alarm Sistemi (RASFF) portalı üzerinden herkesin erişimine açık olacak şekilde bildiriyor. Türkiye’den ihraç edilen ürünlere dair sistemdeki veriler incelendiğinde, 2018’de 113, 2019’da 98, 2020’de 194 parti üründe limitlerin üstünde pestisit tespit edildiği görülüyor. 2021 yılında ise, bu sayı son üç yılın ortalamasının yaklaşık üç katına ulaşmış durumda. Geçen yıl 372 parti ürünün çoğunluğu sınır kapılarında reddedilerek Türkiye’ye iade edildi.
MEYVE VE SEBZE…
2020 yılında en çok bildirim yapılan kategori meyve ve sebze oldu. Tarım zehri bulunan ürünler şöyle sıralandı: Biber, mandalina, greyfurt, limon, portakal, asma yaprağı, üzüm, kuru incir, nar, baharat ve bitki karışımları, haşhaş tohumu ve kimyon. Geri dönen ürünlerde, çocuklar için oldukça zararlı maddenin yanın sıra, hormonal sistem bozucu pestisitler ve toplu arı ölümlerine sebep olduğu bilinen tehlikeli zehirler de yer aldı.
166 BİNİ AŞKIN İMZA
Buğday Ekolojik Yaşamı Destekleme Derneği’nin Zehirsiz Sofralar projesi kapsamında change.org’ta başlattığı ‘Tarım zehirleri yasaklansın’ kampanyasına 166 bini aşkın yurttaş imza attı. 27 tarım zehri yasaklanırken kampanya talepleri arasında yer alan, Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) ‘son derece tehlikeli’ ve ‘muhtemel kanserojen’ olarak belirlediği 13 etken maddeden 9’u hâlâ yasaklanmadı.
Zehirsiz Sofralar Platformu’ndan yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi: “Pek çok ülke organik tarım gibi alternatif teknik ve yöntemlere yöneliyor. Türkiye artık tarım politikalarını yenilemeli, daha fazla ekolojik ve ekonomik kayba, hastalığa sebep olmadan bir stratejik eylem planı geliştirmeli. Bakanlık AB ülkelerinden geri gönderilen ürünlerin akıbetine dair net bir yanıt vermiş değil. Bakanlığın bu konuda açık ve şeffaf olmaması pestisitli ürünlerin iç pazara sürülme iddialarını kamuoyu nezdinde güçlendiriyor ve kuşku uyandırıyor.”
HER YIL YÜZ MİLYONLARCA KİŞİ PESTİSİTTEN ZEHİRLENİYOR
Türkiye’de ve dünyada yapılan birçok araştırma ve çalışma pestisitlerin sağlığı nasıl olumsuz etkilediğini ortaya koyuyor.
•BMC Public Health adlı hakemli dergide 1990-2020 yıllarını kapsayan araştırma dünya genelindeki pestisit kullanımının sonuçlarına dair tehlikeli bir tabloyu ortaya koydu. 1990’da yıllık yaklaşık 25 milyon olan pestisit zehirlenmesi sayısı, 2020’de 385 milyona yükseldi. Araştırmaya göre, dünyadaki 860 milyon çiftçi ve tarım işçisinin yarısına yakını (yüzde 44’ü) her yıl zehirleniyor.
•Çukurova Üniversitesi’nde Dr. Saliha Çelik tarafından yapılan bir araştırmada, Adana Ceyhan’daki 66 tarım işçisi ve çiftçiden saç ve kan örnekleri alındı. Kontrol grubu olarak tarımla ilgisi olmayan 66 kişi de bu araştırmaya dâhil edildi. Araştırmaya göre çiftçilerin hepsinin saçında ve yüzde 94’ünün kanında en az 1 tarım zehri; 66 çiftçinin saçlarında ise toplam 31 farklı tarım zehri var.
