Gıdada yardım alarmı! Ukrayna dahil 45 ülke gıdada dışarıdan yardıma muhtaç
Birleşmiş Milletler Dünya Tarım Örgütü (FAO) raporuna göre, dışarıdan gıda yardımına ihtiyaç duyan ülke sayısı 45’e yükseldi. Afrika ülkelerinin ağırlıkta olduğu listeye Ukrayna da girdi ve böylece Avrupa’dan bir ülke de listede yer aldı. Uzmanlar ekonomik nedenlerle gıda yardımı yapan ülkeler yardımlarda kesintiye gittiğine, Ukrayna’da olduğu gibi kendi kendine yeten ülkelerin yardıma bağımlı hale gelebileceğine dikkat çekiyor.
FAO tarafından Gıda üretimine ilişkin açıklanan en son raporda, dışarıdan gıda yardımına ihtiyaç duyan ülke sayısının 45’e yükseldiği belirtildi. FAO’nun her çeyrekte açıkladığı bu rapor, son dönemde politik ve ekonomik gelişmelerin gıda üretimini ve tedarikini ne kadar etkilediğini göstermesi açısından dikkat çekici. Çünkü savaş nedeniyle bu yıl Ukrayna da listede yer aldı. 2007 ve 2008 yıllarında Moldova’da geçici bir dönem yaşanan üretim sorunu ve Rusya-Çeçenistan krizi dışında listeye Avrupa’dan giren ve dünyayı bu denli etkileyen bir ülke şimdiye kadar listede yer almadı. 3. çeyrek sonu itibarıyla 45’e yükselen ülke sayısı geçtiğimiz yılın aynı döneminde 44’tü.
ENFLASYON ETKİSİ
Rapora göre, listede yer alan ülkelerin 33’ü Afrika’da, 9’u Asya’da, ikisi Latin Amerika’da ve biri Avrupa’da bulunuyor. Kuraklıkların Doğu Afrika’da ciddi bir gıda güvensizliğine neden olduğu ve insani yardım artırılmadığı takdirde Somali’nin bazı bölgelerinde kıtlık beklendiğine dikkat çekilirken; yüksek enflasyon ortamının ve değer kaybeden para birimlerinin gıda güvensizliğini artırdığı kaydedildi. Dünya tahıl üretiminin geçen yıla göre yüzde 1.4 azaldığı belirtilirken; 2022’de toplam tahıl üretiminin 68.5 milyon tonla, beş yıllık ortalamanın yaklaşık yüzde 4 altında olması bekleniyor.
YAĞIŞLAR AZALDI
Afrika’da azalan yağışların, özellikle Doğu Afrika’daki hasadı olumsuz etkileyeceği ifade edildi. Asya’da Çin ve Hindistan’ın önderliğinde 2022’de tahıl üretimi yüksek seviyede tahmin ediliyor. Sri Lanka’daki ekonomik kriz, Pakistan’daki seller ise ortalama altında hasat beklentisini arttırıyor. Latin Amerika ve Güney Amerika’daki aşırı yağışlar da önde gelen üreticilerden Arjantin’de buğday rekoltesi beklentilerini azalttı.
ÜLKELER YARDIMLARI DURDURUYOR
FAO Türkiye Temsilci Yardımcısı Dr. Ayşegül Selışık, “Ukrayna ve Rusya arasında süren savaşın tansiyonunu koruması, bölgesel kuraklıklar ve aşırı doğa olayları gıda arzında ve naklinde ciddi riskleri beraberinde getiriyor. Gıdada dışa bağımlı ülkeler listesinde Ukrayna da görünüyor. Ukrayna, tahıl ve bitkisel yağlarda dünyanın önemli üretici ülkeleri arasında. Bu durum kendi kendine yeterli ülkelerin bile ani şoklar karşısında, kısa bir süre zarfında gıda krizine sürüklenebildiğini ve gıda yardımına bağımlı hale gelebildiğini gösteriyor. Gıda yardımı yapan ülkelerin, küresel ekonomik durgunluktan dolayı yardımlarını durdurma ve askıya alma eğilimleri ve bazılarının bu yardımlarda kesintiye gitmesi, vaziyeti daha da sorunlu hale getiriyor” değerlendirmesini yaptı.
‘TAHIL KORİDORU KAPANABİLİR’
Küresel gıda fiyatlarında düşüşü pozitif karşılayan ancak bu durumu tersine çevirebilecek çok sayıda faktör olduğunu belirten, tarım sektörüne ilişkin analizler hazırlayan Episode 3’nin Emtia Analisti Andrew Whitelaw, “Tahıl koridorunda süre kasımda sona eriyor. Ukrayna ve Rusya’dan gelen adımlarla birlikte bu anlaşmanın bir daha yenilenmediğini görebiliriz. Devam eden ihtilaf nedeniyle Ukrayna’da ekim alanları da azalabilir” dedi.
