Fıstıkta verim yapay zekayla korunuyor..
Batman Üniversitesi fıstıkta ürün kayıplarının önüne geçmek için başlattığı çalışmada yapay zeka teknolojilerini kullanıyor. Hayata geçirilen TÜBİTAK projesi ile yıl boyunca fıstık bahçesinin takibini yapan bir sistem geliştirildi. Bahçe sahibini anlık bilgilendiren sistemde yapay zeka, oluşan sorun ve sıkıntılarla ilgili çözüm de üretiyor.
Batman‘da geliştirilen yapay zeka tabanlı cihaz ve yazılım sayesinde fıstıkta yaşanan ürün kayıplarının önüne geçilmesi, verim artışının sağlanması amaçlanıyor.
Batman Üniversitesi (BÜ) Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ömer Faruk Ertuğrul, Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu Bilgisayar Teknolojileri Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Yasin Sönmez ile İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Sadullah Özel tarafından “Tarımsal Verilerin Takibi, Toplanması ve Yönetimi için Nesnelerin İnterneti (IOT) Tabanlı Platform Projesi” hazırlandı.
TÜBİTAK‘a sunulan ve onaylanan projenin AR-GE çalışmalarına yüzde 75 hibe desteği sağlandı.
Batman Ticaret Borsası işbirliğiyle de hayata geçirilen proje kapsamında, fıstıkta hastalık ve zararlıların erken tespit edilmesini sağlayan, ortaya çıkan olumsuzluklara karşı çiftçiyi bilgilendirip tavsiyelerde bulunan, yıl boyunca fıstık bahçesinin takibini yapan bir sistem geliştirildi.
Projeyle deneme amaçlı bir fıstık bahçesine, üzerinde kamera ile hava durumu, ışık ve toprak değerlerini ölçen sensörlerin bulunduğu cihaz yerleştirildi. Cihazdan gelen bilgi, Batman Teknokent‘te kurulu sunuculara aktarılıyor. Elde edilen veriler yapay zekayla işlenerek çiftçiye bahçe hakkında bilgi veriliyor.
Yapay zeka tarafından herhangi bir olumsuzluğun tespit edilmesi durumunda çiftçiye gerekli müdahaleler konusunda tavsiyelerde bulunuluyor. Projeyle fıstıkta yaşanan ürün kayıplarının azaltılması, buna bağlı olarak verimin ve ürünün ticari değerinin arttırılması hedefleniyor.
BÜ Rektörü Prof. Dr. İdris Demir, üniversite, sanayi ve kamu iş birliğiyle fıstıkla ilgili bir proje geliştirdiklerini söyledi. TÜBİTAK destekli projenin 18 aylık olduğunu belirten Demir, üniversitenin enerji alanında ihtisas üniversitesi olduğunu, sadece enerji alanında değil tarım alanında da çalışmalar yürüttüklerini kaydetti.
Batman’ın tarım istihdamı üzerine de ilerleyen bir şehir olduğunu dile getiren Demir, çalışmayla tarım ürünlerinin daha verimli kullanılmasının, elde edilen gelirin daha da artırılmasının amaçlandığını bildirdi.
“Bu istasyonların birçok yere kurulmasını umut ediyoruz”
Prof. Dr. Ömer Faruk Ertuğrul, projenin yapay zeka tabanlı olduğunu belirtti.
“Proje bölgemizde yaygın olan tarımsal ürünlerdeki hastalık veya diğer durumların tespit edilebilmesi için yapay zeka destekli. Amacı çözüm üretmek. Bölgemizde artan fıstık ve fıstıkçılık için de kullanışlı bir yazılıma dönüşmesini bekliyoruz.” ifadelerini kullanan Ertuğrul, deneme bahçesinde sistemin kullanılmaya başlandığını anlattı.
Fıstık bakımının önemli olduğunu kaydeden Ertuğrul, şöyle konuştu: “Bölgede birçok çiftçi sürekli olarak bahçelerine bakamamaktır ancak bahçedeki bazı durumların takip edilmesi gerekiyor. Yapay zeka bu kişiye bahçesine gitmeden oluşan sorun ve sıkıntılarla ilgili çözüm üretiyor ve yapması gereken veya neyi ne zaman yapmasıyla ilgili çözümler sunuyor.”
Fıstık üretiminde hastalık durumunun sararma ve çürüme gibi nedenlerden dolayı ağaç ve yaprakta tespit edilebildiğini anlatan Ertuğrul, çekilen fotoğraf ve görüntülerle yapay zekanın fıstıkta hastalık ve zararlıların analiz etmesinin sağlandığını bildirdi.
Ertuğrul, şöyle konuştu: “Projenin süresi 18 ay ve 10’uncu aydayız. Tarladaki verileri alıp bunu daha da geliştirme safhasına ulaştık. Projenin geliştirilmesinde yazılım bölümünden bir hocamız, iktisattan bir hocamız ve bir ziraat mühendisi danışmanımızla birlikte süreci ilerletmekteyiz. Proje kapsamında bu istasyonların birçok yere kurulmasını umut ediyoruz.”
“İnşallah projeyi Batman’ın her köşesine yaygınlaştıracağız”
Batman Ticaret Borsası Başkanı Arif Güneş de projenin çiftçiyi bilinçlendirme sistemi olduğunu, bu sistemin fıstıkta verim ve kaliteyi arttıracağını belirtti.
Verim artınca çiftçinin yüzünün güleceğini kaydeden Güneş, “Kaliteyi ve verimi yakalamak istiyoruz. Kalite ve verimi yakaladığımız zaman çiftçi mutlaka kazanacaktır. Üniversitemizle yaptığımız çalışma verimi arttırmaya yöneliktir. İnşallah projeyi Batman’ın her köşesine yaygınlaştıracağız.” ifadelerini kullandı.
