Coğrafi işarette 2020’de 162 yöresel tescille rekor kırıldı
YÜCİTA Başkanı Prof. Dr. Tekelioğlu, 2020 yılında 162 yöresel ürün için alınan coğrafi işaret tesciliyle 2017’deki 117 tescil rekorunun geçildiğini ifade ederek, süreçle ilgili bilgi verdi.
Coğrafi işarette 2020’de 162 yöresel tescille rekor kırıldı
Yöresel Ürünler ve Coğrafi İşaretler Türkiye Araştırma Ağı (YÜCİTA) Başkanı Prof. Dr. Yavuz Tekelioğlu, Türkiye’nin coğrafi işaret konusunda büyük bir potansiyeli olduğunu belirterek, bu potansiyeli iyi değerlendirmek yolunda atılacak adımların da bulunduğunun aktardı.
2020’DE TESCİL REKORU
Türkiye’de coğrafi işaret tescili açısından 2020’nin çok verimli geçtiğini belirten Tekelioğlu, 31 Aralık 2020 tarihi itibarıyla tescil edilen 631, başvuruda 695 ürün bulunduğunu belirterek, “695 başvurunun 448’i 2020’de yapıldı. 2020’de 162 ürünün coğrafi işaret tescili gerçekleşti. 2017’deki 117 tescil sayısı rekoru geçilmiş oldu. Ama maalesef tescillerde üreticilerimizin payı fazla değil. 2017’de 117 tescilden biri, 2020’de 162 tescilden 5’i üretici birliklerine ait.” dedi.
TESCİLLERİN YÜZDE 80’İNİ KURUMLAR OLUŞTURUYOR
Sistemin üreticiler için geliştirildiğini, yasada üreticilere öncelik tanındığı halde, üreticilerin örgütlü olmadığı için sistemde yer almadıklarını vurgulayan Tekelioğlu, “Tescillerin yüzde 80’ini oda, borsa, belediye, kaymakamlık ve özel idareler alıyor. Bunlar üretici kurumlar değiller ama bu çabalarını destekliyoruz. En azından ulusal değerlerimize sahip çıkmak açısından. Çünkü ürün, tescil edilerek, haksız rekabete karşı korunuyor.” diye konuştu.
Coğrafi işarette 2020 de 162 yöresel tescille rekor kırıldı #1
“TESCİLLER KATMA DEĞER YARATMIYOR”
Türkiye’de tescillerin katma değer yaratmadığını açıklayan Tekelioğlu, coğrafi işaretlerde yönetişimin tanınmadığını, alınan tescillerin büyük oranda duvarlara asılı kaldığını anlattı. Tekelioğlu, “Örneğin Malatya kayısısı 7 Temmuz 2017’de AB tescili aldı. Ama aynı yıl fiyatı yüzde 35 düştü. Yani ortada katma değer yok.
YÖNETİŞİM VE DENETİM COĞRAFİ İŞARETLERDE ÇOK ÖNEMLİ
Çünkü yönetişim bilinmiyor, yönetişim ve denetim coğrafi işaretlerde çok önemli. Coğrafi işaretler bir sac ayağına benzer. Tescil, yönetişim ve denetimden oluşur.” diye konuştu.
Coğrafi işarette 2020 de 162 yöresel tescille rekor kırıldı #2
YÖNETİŞİM VE DENETİM AŞAMALARI
Coğrafi işaretlerde ilk etap olan tescilin en basit ve sistemin en fazla yüzde 10’unu kapsadığını belirten Tekelioğlu, esas payın yönetişim ve denetimde olduğunu vurguladı. Tekelioğlu, “Denetimsiz bir coğrafi işaret sistemi düşünülemez. Denetim coğrafi işaretlerin meşruiyetidir. 2019’da çok olumlu bir gelişme oldu ve Tarım Orman Şurası sonuçlarında 38’inci maddede, coğrafi işaretlerde yönetişim ve denetim konusunda gerekli yasal düzenlemelerin yapılacağı bahsediliyordu. Bir seneden fazla zaman geçti herhangi bir gelişme yok. Dolayısıyla sistemi oturtamadık.” dedi.
