Buğdayda Verim ve Kalite Artışı İçin Üst Gübreleme Önemli
Samsun’da 2021 yılı TÜİK verilerine göre 963.015 da buğday ekim alanı ve 339.133 ton da üretim miktarı olduğunu açıklayan Samsun İl Tarım Ve Orman Müdürü İbrahim Sağlam; ” Buğday yetiştiriciliğinde verim ve kaliteyi etkileyen faktörlerin başında su (yağış) ve gübreleme gelir. Gübrelemeden beklenen yararın tam olarak sağlanabilmesi için iklim ve toprak şartlarına göre tarım tekniklerini (toprak işleme, sulama, zirai mücadele, sertifikalı tohumluk ve gübreleme) tam ve doğru olarak uygulanması gerekir. Buğday yetiştiriciliğinde verimi en çok sınırlayan faktörlerin yağış miktarı, yağışın dağılımı ve yağış miktarına göre dekara verilmesi gereken azotlu gübre miktarıdır” dedi.
Hangi bitki olursa olsun taban gübre kullanmadan dekardan alınacak ürün miktarını artırmanın mümkün olmadığını ifade eden Sağlam; ”Aynı şekilde üst gübre (azotlu ) miktar ve çeşidini iyi belirlemek ve zamanında uygulamak gerekir. Üst gübrelemede önemli husus, toprak analiz sonuçlarında verilmesi gereken azot miktarının bitkinin ihtiyaç duyduğu dönemde toprakla buluşturulmasıdır. Üst gübrelemede verilecek gübre (azot) miktarı, yağış ve sulama durumuna göre değişmektedir. Yağışı az olan yörelerde sulama yapılmaksızın yapılan yetiştiricilikte üst gübresi bir defada kardeşlenme dönemi sonlarına doğru, yağışı yeterli veya sulama yapılan yörelerde üst gübresi iki defa olmak üzere, birincisi kardeşlenme ortasında, ikincisi ise sapa kalkma döneminde verilmelidir. Azotun sulu koşullarda, bitkinin azot tüketimine bağlı olarak, parçalar halinde verilmesi verimi ve kaliteyi arttırır.”dedi.
Yağışlı geçen yıllarda verimin fazla olduğunu ama uygun gübreleme yapılmazsa protein oranın düşeceğinin altını çizen Sağlam, Protein oranının istenen seviyede elde edilebilmesi için en önemli faktörün azotlu gübreleme olduğunu belirtti. Proteinin yapı taşının azot olduğunu bu yüzden yağışlı geçen yıllarda danede protein oranını artırmak için üst gübrelemenin parçalar halinde verilmesi gerektiğine değinen İl Müdürü İbrahim Sağlam, Yeterli miktarda uygulanmayan azotun protein, verim ve kalite düşüklüğüne neden olacağını ifade etti.
Türkiye Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeline göre Samsun’da 16 ilçede destekleme ile üretimin yapıldığını söyleyen İbrahim Sağlam; ” Azot kolay çözünen ve hareketli bir besin elementidir. Bitki tarafından kullanılamadığında Nitrat şeklinde yıkanarak veya Amonyak şeklinde gaz halinde kaybolur. Buğday bitkisinin başlangıçta yavaş olan azot alımı, sapa kalkma döneminde artarak başaklanma döneminde en üst düzeye ulaşır. İlk gelişme dönemlerinde aşırı azot; vejetatif gelişmeyi teşvik ederek, soğuğa, kurağa, hastalıklara ve yatmaya hassasiyeti arttırarak verimliliği düşürür. İleri gelişme dönemlerinde ise toprakta yeterli azotun bulunmaması kaliteyi düşürür. Üst gübreleme, kalite ve verimin artırılmasında etkili olduğu gibi, hastalık ve zararlı mücadelesi ile bitkinin olumsuz iklim koşullarına dayanıklılığı üzerinde de çok önemli bir faktördür.”dedi.
