Antalya’da bedava olsa markette 6 lira
Nakliye ve diğer giderlerle meyve sebzede maliyet katlanıyor. Antalya’da tarladan bedavaya alınan bir kilogram domates sadece halden çıkıp sofraya gelene kadar en az 6 lira oluyor.
Tarım Kredi Kooperatifleri’nin ülke genelinde başlattığı indirimin sınırlı bir grup üründe küçük fiyat değişmeleri olarak kalması dikkatlerin yeniden üretim ve lojistik maliyetlerine çevrilmesine neden oldu. İktidar yüksek enflasyonun sorumlusu olarak sık sık marketleri adres gösterse de artan petrol fiyatları doğrudan ürün fiyatlarına yansıyor. Son bir yılda benzin fiyatına yüzde 170, motorine ise yüzde 235’i bulan oranda zam geldi. Bu da hem üretici fiyatlarını hem de nakliye fiyatlarına yansıdı.
Böyle bir atmosferde Tarım Kredi marketlerinin kârı sıfırlayıp satış yapmalarına karşın market markalı bir grup ürün dışında fiyatlarda beklenen düşüşü sağlamak mümkün olmadı. Üreticiler, tarladan sofraya ulaşıncaya kadar bir ürünün defalarca el değiştirdiğine dikkat çekerek tarlada bedava verilen bir ürünün bile tüketicinin sofrasına ulaşıncaya kadar en az 6 liraya ulaştığını vurguladı. SÖZCÜ Antalya’dan yola çıkan bir ürünün İstanbul’a ulaşıncaya kadar yaptığı harcamaları nakliyecilerle birlikte kalem kalem hesapladı.
Akaryakıt, köprü, nakliye, şoför, hal ücretleri fiyatı böyle katlıyor
TOPLAM MALİYET 10.700 LİRA
Buna göre Antalya’dan yaklaşık 14 ton yüklü bir TIR İstanbul Bayrampaşa’daki hale doğru yola çıktığında 350 litrelik depoyu, litresi 23.4 TL’den, 8.200 liraya dolduruyor. Bursa’dan itibaren TIR’ın otobana girmesiyle birlikte Osmangazi ve Yavuz Sultan Selim Köprüsü ücretleri dahil 745 lira ödeniyor. Bu ücrete ilave olarak TIR şoförünün yevmiyesi ve harcırahı olarak 1.200 lira daha ekleniyor. Domatesin İstanbul’da tezgahlara ulaşmasının maliyeti yaklaşık 10.700 lirayı buluyor.
İstanbul haline geldiğinde fiyatı 3.2 lirayı buluyor
Antalya’da tarladaki ürünün tüccarın satın almasıyla başlayan sürece Antalya Hali’ne geldiğinde komisyon, depo ve işçilik maliyeti ekleniyor. Ardından nakliye süreci başlıyor.
Bu aşamada TIR ücreti, şoför gideri, yol ücretleri, akaryakıt giderleri ürün fiyatına ekleniyor. İstanbul Hali’nde ise ürüne yine hal komisyonu, işçilik ücretleri eklendikten sonra son aşamada devreye marketin giderleri ve kâr payı eklenerek ürün son fiyatını alarak vatandaşa ulaşıyor. Domatesin fiyatı, vergi, personel gideri, kira, hal komisyonu ve kârlar eklendiğinde 3.22 lira, ilave market giderleri ve kârı da eklenince 6 liraya ulaşıyor.
