Gıda enflasyonunun faturası esnafa çıkarıldı. Market baskınıyla ucuzluk aranıyor

Gamze Bal
Son bir yılda yaklaşık yüzde 40 artan üretim maliyetleri düşmeden gıda fiyatlarının da düşmeyeceği belirtildi. Ucuzluk için üreticiyi doğrudan tüketiciyle buluşturacak bir yasa çıkarılması öneriliyor.

Yüksek gıda fiyatlarına karşı ya “market baskını” ya da gıdayla hiç alakası olmayan PTT gibi kurumların devreye sokulmasının “önlem” olarak gösterilmesi, tepkilere yol açtı.

Zincirin ilk halkasındaki üreticiyle son halkasındaki tüketici kaybederken, suçlanan da sadece esnaf oluyor. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, gıda fiyatlarındaki artış ile ilgili esnafı uyararak, “Eğer bu süreci böyle devam ettirecek olursanız çok ağır cezalar sizleri bulabilir” dedi. Oysa esnafın da zincirin son halkalarında yer aldığına dikkat çeken tarım uzmanları, “ortada bir suçlu varsa onun da yanlış politikalar uygulayan hatta herhangi bir tarım politikası olmayan hükümet” olduğunu söylüyor.

Türkiye Gıda ve İçecek Sanayii Dernekleri Federasyonu (TGDF) Başkanı Şemsi Kopuz, “Sorun market, pazar ve toptancı hallerinde baskınlar yapılarak çözülmeye çalışılıyor. Devlet girdi maliyetlerini düşürmedikçe gıda fiyatları düşemez” dedi. Tarım uzmanı ve eski ÇiftçiSen Başkanı Abdullah Aysu ise, “Suçu esnafa atmak göz boyamaktır. ‘Bakın ben bir şeyler yapıyorum’ demektir. Tarımla hiç ilgisi olmayan PTT’yi görevlendirmek yerine, üreticiyi doğrudan tüketiciyle buluşturacak bir yasa çıkarıp, bunun pratiği uygulanmalı. Tarım mutlak surette desteklenmeli. Piyasayı regüle edecek kurumlar inşa edilmeli. Bunlar yapılırsa sorun önemli ölçüde çözülecektir” diye konuştu.

‘KENDİMİZE YETEBİLMELİYİZ’

Aysu, Türkiye’de çiftçiliğin ortadan kaldırılıp, gıdadaki kontrolün şirketlerin eline verilmesinin de yüksek fiyatlarda önemli bir rol oynadığını anlattı. Birçok ülke, kuraklık nedeniyle hububat ürünlerinde verim kaybı yaşadığı için, kendine yeterliliği öne çıkarıp, ihracatına kısıtlama koyuyor. Yani bu ürünleri ithal etme kolaylığına kaçan Türkiye, ülkelerin korumacılık politikalarından dolayı istese de ithalat yapamıyor. Ancak hal böyleyken, çiftçinin desteklenip de yurtiçindeki tarımsal üretimin artırılmasına yönelik hiçbir adım yok. Aysu, “Aksine, şirketleri memnun etmek için ihracatçı ve ithalatçı firmaları destekliyoruz, ülkede tüketime yetecek üretim yokken, ihracatın önünü açıyoruz. Tercihimiz, öncelikle kendine yetebilmek olmalı” diyor.

‘HALKI KORUYUN’

TMMOB Gıda Mühendisleri Odası’ndan yapılan açıklamada da gıda enflasyonunun sebebinin yanlış üretim ve ekonomi politikaları olduğuna dikkat çekilerek şöyle denildi: “Ülkeler kendi üretimlerini ve stoklarını artırır ve ihracat yasakları ile korumacılık önlemlerini sıkılaştırırken, ülkemizde yerli üretimi artırmaya yönelik adımlar henüz atılmadı. Yönetici konumunda bulunanlar, tercihlerini halktan yana kullanmalı.”

ONLİNE GIDADA MAĞDURİYET!

Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu Genel Başkanı Bendevi Palandöken, “Online gıda alışverişlerinde ne yazık ki çok sayıda mağduriyet yaşanıyor” dedi. Palandöken, “Özellikle soğuk havalarda artan yoğunluk nedeniyle siparişler geç teslim edilirken, vatandaşlara eksik veya hatalı ürünler gönderilebiliyor. Hızlı tüketim malları ve market alışverişlerini online tercih eden vatandaşlarımız uygulamaları kullanırken daha dikkatli olmalı. Verilen siparişler, seçilen ürün ve markalar, fatura vb. gibi dokümanlar dikkatli bir şekilde incelenmeli” diye konuştu. Palandöken, şöyle devam etti: “2020’de online alışveriş harcamaları önceki yıla göre yüzde 85 arttı. Araştırmalara göre ise son zamanlarda online market alışverişleri 5 kat artış gösterdi. Vatandaşlarımız uygulamalar üzerinden gıda ürünleri sipariş ederken görselde seçtikleri ürün yerine benzer ya da farklı ürünler, seçilen markanın dışında daha pahalı ya da daha ucuz markalar gönderilebiliyor. Hatta sipariş listesindeki bazı ürünler ücreti ödendiği halde stokta tükendiği gerekçesiyle gönderilmiyor. Yerine sipariş listesindeki diğer ürünlerin miktarlarında değişiklik yapılarak faturaya yansıtılıyor.”

PTTAVM’DEN DAVA

Öte yandan PttAVM’nin 10 litresini 176.89 TL’den sattığı yağları, üretici olan Helvacızade’nin 145.90 TL’ye sattığı ortaya çıkınca PttAVM, şirket ile ilgili hukuki yollara başvurduğunu açıkladı.

Kaynak: www.cumhuriyet.com.tr