Sözleşmeli tarım modeli için 12 maddelik öneri
Adana Çiftçiler Birliği, sözleşmeli tarım modelinin teşviki ve gelişmesi için 12 maddelik öneri hazırladı.
Tarımsal üretimde planlama sorunu, yüksek girdi maliyetleri ve arz-talep-fiyat dengesizliği, sektördeki kırılganlığı artırırken, son yıllarda çiftçiler ve sanayiciler arasında sözleşmeli tarım modeli daha sık konuşulur ve tartışılır oldu.
Ancak, sözleşmeli tarım modeli uygulanırken, dönemsel olarak tarafları mağdur etmeyecek ve sistemin daha sağlıklı ve sürdürülebilir işlemesi için de bazı yapısal reformlara iihtiyacı olduğu sektör paydaşları tarafında da sık sık dile getiriliyor.
Adana Çiftçiler Birliği Başkanı Mutlu Doğru, sözleşmeli tarım modelinin teşviki ve gelişmesi için birlik adına 12 maddelik öneri listesi açıkladı.
Adana Çiftçiler Birliği’nin 12 maddelik işlevsel ve istikrar bir piyasaya zemin hazırlayacak sözleşmeli tarım modeline dair önerileri şöyle:
1- Sözleşmeli tarımın tarafları çiftçi ve ürünü alarak işleyen sanayici olmalıdır, ürünlerin ticaretini yapanlar sözleşmeli tarım kapsamına alınmamalıdır.
2- Sözleşmeli tarımı teşvik etmek için alıcı taraftaki sanayiciye, çiftçiyle yapacağı sözleşme ibrazıyla kamu bankaları aracılığıyla hazine destekli Sözleşmeli Tarım Ürünü Alım Kredisi kullandırılmalıdır. Alımın sözleşmeye uygun olarak yapıldığı fatura veya müstahsille belgelenmeli, aksi halde kredi faizindeki hazine desteği alıcıdan cezasıyla tahsil edilmelidir.
3– Çiftçimiz için sözleşmeli tarımın cazip olması açısından, sözleşmede belirtilen ürünün tohum veya fidesi ile üretimde kullanılacak gübre alıcı tarafından piyasadaki peşin fiyattan çiftçiye sağlanmalı ve hasat sonu ürün bedelinden faizsiz olarak mahsup edilmelidir.
4- TARSİM sigortasındaki yüzde 50 devlet desteği; Tarım ve Orman Bakanlığının kurduğu DİTAP’a kayıt olan ve sözleşmeli tarım yapan çiftçiler için yüzde 75’e çıkarılmalıdır.
5- Primlerinin alıcı tarafından ödenmesi şartıyla fiyat düşmelerine karşı alıcıyı korumak için TARSİM tarafından sözleşmeli tarım yapan sanayiciye Alım Fiyatı Sigortası yapılmalı ve bu sigorta primleri de devlet tarafından yüzde 50 desteklenmelidir.
6- Sözleşme hükümlerine aykırı davranan taraflar için verilen tüm devlet destekleri cezasıyla geri tahsil edilmelidir.
7- Sözleşmeli tarıma finansman sağlayan kamu bankalarını teşvik etmek için her iki tarafın da bu bankada hesap açması, her türlü sigortacılık ve ödeme işlemlerinin bu bankalar tarafından yapılması şartı sözleşmede yer almalıdır.
8- Sözleşmeli tarım yapan çiftçiden alınan ürünler TOBB’un alacağı bir kararla Borsa tescil ücretinden ve Maliye Bakanlığının kararıyla stopaj vergisinden muaf olmalıdır.
9- Finansmanı sağlayan bankanın da taraf olduğu sözleşmeler borsa tescili ile hukuksal bir akit haline getirilmeli ve her iki taraf için de bağlayıcı cezai şartlar içermelidir.
10- Sözleşmeye konu olan her tarımsal ürün için ürün kalite tanımları yapılmalı ve anlaşmazlıklar halinde geçerli olacak analiz laboratuarları belirlenmelidir.
11- Yaş meyve ve sebzelerin sözleşmeli tarımında, kalıntı miktarları için Tarım ve Orman Bakanlığının limitleri ve zirai ilaç kullanım talimatnamesi baz alınmalıdır.
12- Sözleşmeli tarımda çiftçi ekimden hasada kadar olan her faaliyetini kayıt altına alarak, yaprak gübresi, zirai mücadele ilacı gibi kullandığı tüm girdilerin içerik ve dozajlarını, suyunun analizini alıcı tarafa ibraz etmelidir.
