Ayten Çöl: Babadan kalan çiftliğin hanım ağası… – Osman AROLAT
Ayten Çöl: 2800 dönümlük arazide, 55 yıldır örnek çiftçilik yapan bir kadın. Türkiye’de ince Ayten Çöl’lerin yetişmesi dileği ve umuduyla…
Milletvekili Faruk Çöl’ün çocuğu olarak 1949 yılında dünyaya gelir. DP milletvekili olarak Yassıada’da yargılanan babası mahkum olur. 1967’de afla serbest kalınca, ailesiyle birlikte Ankara’ya yerleşir. Evlerinin kapıcısı tarafından öldürülünce 17 yaşındaki Ayten Çöl, 2.800 dönümlük Amasya’daki Kılçak Çiftliğinin yönetimi üstlenir.
Genç Ayten Çöl, daha önce Amasya’yı hiç görmemiştir…
Amasya’da birileri kendisini korkutup çiftliği terk etmesi için kaldığı eve bir gece ateş edince silah kuşanır, tüfeği sırtında at üstünde nöbet tutar ve bu çiftliği bir gün dahi terk etmez. Çiftliği yönetirken, Dil, Tarih Coğrafya Fakültesi’nin Hititoloji Bölümünü, Ord. Prof. Dr. Sedat Alp’in öğrencisi olarak bitirir. Almanya’ya gidip, yüksek lisans ve doktora yaparak doçent olur. Tarımdan fırsat buldukça zaman zaman kazılara katılır.
Arazisinde mısır, şeker pancarı, soya, buğday, soğan ve patates gibi ürünleri yetiştirir. Amasya Ovası’nda patatesi yetiştiren ilk kişi olur. Dönümde 700 kg verim alarak tohumluk mısır yetiştiriciliğinde bir ‘’dünya rekoru’’ kırar.
Çiftçilik yaşamında hiç tarımsal kredi kullanmadı, hibe türü desteklere yüz vermedi. Hep sözleşmeli tarım yaptı ve piyasanın kendisini istismar etmesini önledi.
‘’Eylemli Çiftçilikte‘’ 50 yılını geride bırakan Ayten Çöl’ü, 2016 yılında Garanti Bankası, ‘’Türkiye’de Yöresinde Fark Yaratan Ödülü‘’ ile onurlandırıldı.
O, Amasya’daki tüm kadın girişimlerinin halen öncüsü durumunda. Son olarak Amasya Şeker yönetiminde yer aldı. Yıllar yılı zarar eden bu fabrika kâra geçerek Türkiye için ‘’iyi örnek ‘’ oldu.
Çöl, her yıl bir ay ülke gezilerine çıkıp, dünyadaki tarımsal gelişmeleri yakından izleyip fikir sahibi oluyor. Uygulanabilecek örnekleri kendi çiftliğinde hayata geçiriyor.
‘Erkek egemen dünyada bir kadın çiftçi olarak var olma mücadelesi’ yaşamının belki de en öğretici yanıydı.
Türkiye’de nice Ayten Çöl’lerin yetişmesi dileği ve umuduyla…
ekonomim.com
