Paketli gıdalar çocukları zehirliyor mu? Yalan haberlere karşı ne yapmalı?
“Paketli gıdalar çocukları zehirliyor mu?” sorusunun çok net ve kısa bir cevabı var: Hayır! Paketli gıdalar bebekleri de, çocukları da, yetişkinleri de zehirlemiyor. Diğer yandan, bu gibi iddiaları ortaya atanlar toplumun bilgi dağarcığını zehirliyor.
Gün geçmiyor ki gıdalarla ilgili yeni bir yalan haber ortaya atılmasın. Bu haberlerin uydurulmasının ve çeşitli mecralarda büyük hızla yayılmasının sosyal ve ekonomik pek çok nedeni var. İster gıda olsun, ister başka bir konu; bilinmezlik kalkanı arkasından toplumun korkularını kaşıyan haberler kendilerine gündemde kolaylıkla yer bulabiliyor.
Örneğin, bir hastalığın “gerçek nedeni” ya da “tek çözümü” ile ilgili gerçek bilgi içerdiğini iddia eden paylaşımlar toplum tarafından büyük ilgi görüyor. Bunların gerçekliğine inanan kişiler, bu bilgileri hızla sevdikleri veya önem verdikleri kişilerle paylaşıyor. Paylaşım zincirleme tepkime gibi yayılıyor. Peki bunları kimler uyduruyor?
Paketli gıdalar ne kadar güvenilir?
“Paketli gıdalar çocukları zehirliyor mu?” sorusuna verilecek yanıt, ambalajlı gıdaların güvenilirliği ile yakından ilgili. Paketli gıdalar ülkemizde Türk Gıda Kodeksi adı verilen, çeşitli kanunları, yönetmelikleri, tebliğleri, kılavuzları ve standartları kapsayan bir çerçeve içerisinde üretiliyor. Bu çerçeve Avrupa Birliği başta olmak üzere gıda ürünleri ihraç ettiğimiz pazarlarda kabul gören, gıdaların güvenilirliğini sağlama amacını her şeyin üzerinde tutan genel bir çerçeve ile bire bir örtüşüyor.
Uluslararası anlamda kabul gören gıda güvenilirliğine dair bu çerçeve, başta Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü olmak üzere konunun uzmanı kurum ve kuruluşların katkısıyla, insanlık tarihi ile neredeyse yaşıt bir bilgi dağarcığının üzerine inşa edilmiş durumda. Codex Alimentarius (Gıda Kodeksi) adı verilen bu çerçeve, bilimdeki ilerlemeyle paralel olarak sürekli güncelleniyor.
Paketli gıdalar çocukları zehirliyor mu?
paketli gıdalar çocukları zehirliyor mu?
Ambalajlı gıdalar her yaştan ve cinsiyetten insan gruplarının tüketim miktarları ile beslenme ve sağlık gereksinimleri dikkate alınarak koyulan kurallar çerçevesinde üretiliyor. Günümüzde işlenmiş gıdaların çeşitliliği; her yaşa, ihtiyaca ve bütçeye uygun seçenekler bulunmasını sağlıyor. Bu çeşitlilikle doğru beslenen çocuklarda yaşanan değişim, giderek daha üstün hale gelen zihinsel ve fiziksel özelliklerle kendini gösteriyor.
Kişiye özel beslenmeye yönelik paketli gıdalar; çölyak, diyabet, çeşitli alerjiler gibi rahatsızlıklara sahip bireylerin daha rahat bir yaşam sürebilmesine olanak sağlıyor. Paketli tüm dünyada giderek daha fazla tüketiliyor. Ambalajlı gıdalar sayesinde azalan gıda israfı, dünyada açlığın azaltılması için geleceğe ışık tutuyor.
Yalan haberleri kimler ne amaçla uyduruyor?
Peki, birçok olumlu gelişmenin yaşandığı bu ortamda “paketli gıdalar çocukları zehirliyor” benzeri haberleri kimler ve neden uyduruyor? Bunun için bazı toplumsal dinamiklere bakmak gerekiyor.
Ambalajlı gıdalarla ilgili bilimsel temele dayanmayan haberleri uyduran ve bunları doğru olmadıklarını bilerek kasıtlı olarak yayan kişiler “sadece kendilerinin sahip olduğu gizli bir bilginin varlığı” algısı ile toplumda ön plana çıkmayı amaçlıyor.
Bilim camiasının büyük bölümünün, mevcut bilimsel kanıtların ışığında hemfikir kaldığı bir alanda, temelsiz bir haberi tek başlarına “savunan” kişiler toplumda sempati topluyor. Bilimsel gerçeklerin tam tersini savunan bu kişiler, zayıfın yanında durmayı adaletle özdeşleştiren toplumumuzun bu insani özelliğini kullanarak kendini kahraman mertebesine oturtuyor. Bunun devamında ise maddi ve manevi pek çok kazanç elde edebiliyor.
Yalan haberlere karşı ne yapabiliriz?
Tıpkı “paketli gıdalar çocuklarımızı zehirliyor” başlığında olduğu gibi, ambalajlı gıdaların zararları ile ilgili yalan haberlerin bazı ortak özellikleri var: Korkuyu tetiklemek, felaket ifadeleri kullanmak, dünyanın bir komplo içinde olduğunu savunmak, bu komployla ilgili doğru bilginin yazarda olduğu algısını yaratmak bunlardan birkaçı. Tüketiciler bu özellikleri taşıyan haberler gördüklerinde hemen paylaşmak yerine konuya temkinli yaklaşmalı, mümkünse birkaç farklı açıdan incelemeli ve öyle karar vermeli.
Paketli gıdalar çocukları zehirliyor mu? Cevap: Hayır!
Yalan olabilecek haberlerin karşısında başvurulabilecek en iyi kaynaklar ise konuyla ilgili bölümlerden akademisyenler, konuyla ilgili uzmanlığa sahip olan tıp doktorları, beslenme uzmanları ve diyetisyenler. Gıda, beslenme ve sağlık konularında en doğru bilgileri yine ve sadece bu konuların eğitimini almış uzmanlar veya bu uzmanları barındıran ve bilgi kirliliğine karşı mücadele veren Gıda Aydınlatma Platformu gibi sivil toplum kuruluşları sağlayabilir.
Yalan haberler sizin ve sevdiklerinizin ruh ve beden sağlığını risk altına sokabilir. Yalan haberin paylaşılması, doğru haberin paylaşılmamasından daha büyük tehlike taşıyor olabilir.
Kaynak: www.gidahatti.com
