35 bin ton buğdayı buraya niye gömdünüz?

İYİ Parti Balıkesir Milletvekili Turhan Çömez, bir ihbar aldı. Buğdayın Tarım Bakanlığı’na bağlı Bandırma Merinos çiftliğinde bir arazide gömülü olduğunu öğrendi. Gitti, gördü, fotoğrafladı. Çömez ile konuştum.

Burası Bandırma Merinos Çiftliği’nin geniş arazisi. 35 bin ton buğday burada toprağa gömülmüş. Çömez’e göre parayla karşılğı 350 milyon lira olduğunu ifade ediyor.

■ Başa saralım. Önce Toprak Mahsülleri Ofisi (TMO) silolarının ithal buğdayla dolu olduğunu iddia ettiniz, gidip gördünüz mü?

Evet, bunu paylaştım. Haziran sonu Temmuz başı gibi buğday sezonu başlar. Bu dönemde yurt dışından çok büyük miktarda buğday ithal edilir. Elimdeki gümrük rakamlarına göre, sadece Bandırma Limanı’na 128 bin ton buğday ithal edildi. Diğer limanlara ne kadar ithalat yapıldı tam olarak bilmiyoruz, ancak gümrüklerden elde ettiğimiz rakamlar o gün itibariyle 700 bin ton civarındaydı. Bu dönemde Türk çiftçisinden buğday alınmadı ya da çok sınırlı miktarda buğday alındı. Bunu o günlerde gündeme taşıdık. Siloların ithal buğdayla dolu olduğunu, Türk çiftçisinin buğdayını TMO’ya veremediğini ifade ettik. Bu esnada ne yazık ki pek çok çiftçi buğdayını depolayamadığı ve acil paraya ihtiyacı olduğu için çok ucuz fiyata tüccara sattı. O dönemde resmi fiyatı 8.5 lira olan buğday 5 liralara kadar düştü. Satmak istemeyenler ise buğdayını kendi harmanlarında saklamaya calıştı. Tabi bunun pek cok mahsuru da oldu, rüzgâr kısmen bugdayı aldı götürdü, yağışlı havalar ise buğdaya büyük zarar verdi.

■ O dönemde TMO’ya çağrıda bulunduğunuzu hatırlıyorum, sizinle bir program yapmıştık.

Evet, “Hem TMO silolarında hem de lisanli depolarda Türk çiftçisi mağdur edilmesin” dedik, ancak dinletemedik. Baskılar artınca anlaşılan böyle bir çözüm bulunmuş ve Türk çiftçisinin buğdayı geldiği yere, yani toprağa emanet edilmiş. Yani anlayacağınız antik çağda kullanılan yöntemlere geri dönülmüş.

■ Bu işe çiftçi ne diyor?

Çiftçinin buğdayı o dönemde alınmadı, çünkü ithal buğday depoları doldurmuştu. Ürününü satmak isteyen çiftçi, haftalarda sıra bekledi randevu almak için. Ne yazık ki çoğu alamadı. Randevu alıp satmayı becerebilenler ise başka bir sorunla karşılaştı.

■ Neydi o?

TMO, çok anlamsız gerekçelerle çiftçinin ürününü geri göndermeye başladı.

■ Gerekçe?

İçinde toprak var, ot var, böcek var diyerek. Sonra da çiftçiye ürünü için çok düşük fiyat teklif etti. Tüm bunlar çiftçiyi büyük ölçüde mağdur etti ve satanlar sattı, satamayanlar kendi imkanlarıyla ürününü saklamaya çalıştı. Baskılar artınca TMO Türk çiftçisinin ürününü almaya başladı. O dönemde alınan ürünlerin depolara nakledildiğini düşünüyorduk.

■ Öyle değil miymiş?

Hayır, gerçek çok başkaymış. Dün bir ihbar aldık, buğdayın yine Tarım Bakanlığı’na bağlı Bandırma Merinos çiftliğinde bir arazide depolandığını ve gömüldüğünü öğrendik. Çiftçi her zaman olduğu gibi mağdur, yerli tarım artık çöküyor, gelecek yıllarda çiftçilik yapacak kimse bulamayacağız. Köylerde kimse kalmadı, gençler neredeyse yok, ortalama çiftçi yaşı 58 resmi rakamlara göre. Batanlar arazilerini satıyor. Özellikle Balıkesir bölgesinde tarım arazileri, bilinmeyen yabancı şirketlere satılıyor. Aracı firmalar var, gelip çiftçiden tarlasını alıp, asıl sahiplerine veriyor.

Çömez, ihbar aldıktan sonra buğdayların gömülü olduğu araziye gidip, yerinde gördü.

■ Peki size göre çiftçinin buğdayı varken, bu kadar ithal etmenin altında yatan neden ne?

Bu kadar çok buğday ithal etmek tamamen plansızlık. Bir kısmının yurt dışına ihraç edildiği söyleniyor, bir kısmının ise işlenerek un veya makarna halinde ihraç edildiği ifade ediliyor. Ancak gerçek nedir bilmiyoruz. Tek gerçek büyük bir beceriksizlik, aymazlık ve ihanet var. İthal buğdayla TMO silolarını doldurup Türk çiftçisinin ürününü ucuz fiyata almak, ürünü arazide ilkel şartlarda depolamak, daha doğrusu toprağa gömmek büyük aymazlık.

■ Limanlarda buğday boşaltılıyor, bekletiliyor dediniz… Gidip gördünüz mü?

Limanlarda hasat döneminde bekleyen gemileri bizzat gördüm, görüntü aldım ve kamuoyuyla paylaştım. Gümrüklerden topladığım bilgileri de öyle. Bakın Türk çiftçisi planlı bir şekilde tüketiliyor. O yüzden gıda enflasyonunda dünya şampiyonuyuz. Böyle giderse durum daha vahim olacak.

Sözcü